Çekişmeli boşanma davasında, mal paylaşımı da “Çekişmeli” olur. Boşanma davasında birbirlerini zorlayan, kendi isteklerinin olması için uğraşan taraflar, evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımında da anlaşamazlar. Bir taraf isterken, diğer taraf vermemek için uğraşır.
Ancak boşanmada mal paylaşımının nasıl olacağı Medeni Kanun’un ilgili maddelerinde net bir şekilde belirtilmiştir.
Bu yazımızda çekişmeli boşanmada mal paylaşımı nasıl olur olur konusunu enine boyuna irdeleyeceğiz.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI
Çekişmeli boşanmada mal paylaşımı konusunun detaylarına geçmeden önce bu tip boşanma hakkında bilgi vermek gerekir. Ayrıca da mal paylaşımı davasının ne olduğu sorusunu da yanıtlamak gerekir.
Çekişmeli Boşanma Nedir?
Çekişmeli boşanma davası, evliliklerini yürütemeyen eşlerin, boşanıp boşanmama konusundan başlayarak, boşanmanın doğuracağı mali ve sosyal sonuçlar konusunda anlaşamamaları üzerine açtıkları dava türüdür. Burada eşlerden biri boşanmak isterken diğeri istemez, birinin istediği nafaka ya da tazminata diğeri karşı çıkar, varsa çocukların velayetini iki taraf da ister. Yani tam anlamıyla bir açmaz ve bilerek isteyerek anlaşmaya yanaşmama durumu vardır.
Çekişmeli boşanma davası açabilmek için geçerli sebeplere ihtiyaç vardır. Bu sebeplerden bir ya da birkaçı söz konusuysa çekişmeli boşanma davası açılabilir. Tarafların boşanma iddialarına dayandırmak zorunda olduğu bu sebepler zina, hayata kast, kötü davranış, suçlu olmak, haysiyetsiz yaşam sürmek, terk, akıl sağlığının yerinde olmaması ve evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır.
Mal Paylaşımı Davası Nedir?
Mal paylaşımı davası boşanma gerçekleştikten sonra, evlilik birliği içinde edinilmiş malların paylaşımı için açılan bir alacak davası şeklinde tanımlanabilir.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI NASIL YAPILIR?
Herhangi bir nedenle çekişmeli boşanma sürecine giren eşler, genellikle bu süreçte evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımında da anlaşamaz. “Ev benim, araba senin, hayır o da benim, bankadaki paranın çoğunluğu benim, borçları sen yaptın” gibi sözleri bu dava sırasında sık sık duyarız. Ancak ister çekişmeli ister anlaşmalı boşanma olsun mal paylaşımının nasıl yapılacağı Medeni Kanun’da belirtilmiştir.
Burada önemli olan hangi malın ne zaman alındığı, evlilikten önce mi sahip olundu, yoksa evlendikten sonra mı alındı, kişisel mal mıdır, değil midir, evlilik öncesinde herhangi bir sözleşme yapılmış mı gibi soruların kesin ve net cevaplarıdır. Bu soruların cevapları çekişmeli boşanma sürecinde mal paylaşımının nasıl yapılacağını da ortaya çıkarır.
Mal paylaşımı için ayrı bir dava açılır.
Mal paylaşımı davası boşanma davası ile birlikte açılamaz. Mutlaka boşanmanın gerçekleşmiş olması gerekir.
Taraflar mal paylaşımı davasında üç talepte bulunabilir:
- Katılma alacağı,
- Katkı payı alacağı,
- Değer artış payı alacağı.
KATKI PAYI ALACAĞI
Mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu durumlarda kullanılan bir haktır. Eşlerden birinin, diğerine ait mala hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın yaptığı katkının karşılığına, katkı payı alacağı denilmektedir.
Katkı payı alacağı, Medeni Kanun’da özel olarak düzenlenmemiş, Yargıtay içtihatları ile Borçlar Kanundaki hükümler doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Eşlerin birbirinden talep edebileceği bir alacaktır.
DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI
Eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır. Taraflar açılan mal paylaşımı davasında değer artış payı alacağını talep etme hakkına sahiptir.
01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren yeni Medeni Kanun’un 227. maddesinde “katkı payı alacağı” kavramı, “değer artış payı” kavramı altında düzenlenmiştir. Düzenleme; “eşlerden biri diğerine ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına sahip olur” şeklinde anlatılmıştı.
Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, bir eşin diğer eş tarafından alınan mala parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunması gerekmektedir.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMADA HANGİ MALLAR PAYLAŞILIR ?
Çekişmeli boşanmada da tıpkı anlaşmalı boşanma davasında olduğu gibi evlilik birliği içinde edinilen taşınır ve taşınmaz mallar paylaşılır. Yani evlilik birliğini oluşturan imzalar atıldıktan sonra alınan bir “çöp” bile mal paylaşımına konu olabilir. Bu noktada tarafların hangisinin söz konusu malın bedelini ödediğinin bir önemi yoktur. Ancak bazı durumlarda paylaşıma konu olan malları kendi parası ile aldığını iddia eden, bu nedenle de boşandığı eşi ile paylaşmak istemeyen bireyler çıkabilir. Zaten dava da genellikle bu aşamada açılmaktadır.
Öte yandan evlilik öncesi alınan her şey tarafların kendi mallarıdır. Evlenmeden önce alınan takılar, gayrimenkul ya da arabalar kişisel maldır. Çekişmeli boşanma davasında paylaşıma konu olmazlar. Örneğin evlilik içinde taraflardan birine kalan bir miras da kişisel mal olarak kabul edildiği için paylaşıma konu olmaz.
Ancak çekişmeli boşanma davasının açılma sebebi de mal paylaşımı davasında etkilidir.
Örneğin çekişmeli dava, zina yani aldatma sebebiyle açılmışsa, eşini aldattığı ve bu sebeple boşanmanın gerçekleşmesine neden olan eş, kusurlu kabul edilir. Bu nedenle katılma alacağına hak kazanamayabilir ya da alacağı büyük oranda azaltılabilir. Bu noktada takdir yetkisi hakimdedir.
Ancak eşlerin katkı alacakları hiçbir gerekçe ile ortadan kaldırılamaz ya da azaltılamaz.
MAL KAÇIRMA DURUMLARI NELERDİR?
Boşanmada mal kaçırma, diğer eşe verilecek olan mal miktarının azalmasını ya da hiç verilmemesini sağlamaya yönelik bir girişim ya da eylemdir. Bu yönteme sık sık başvurulduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle evlilik uzun sürmüşse ve ortada paylaşılacak çok fazla mal varsa taraflar bu yola başvurabilir.
Mal paylaşımının hakkaniyetli bir şekilde yapılabilmesi için mal kaçırmanın da engellenmesi gerekir.
Bu girişim ya da eylemin birçok farklı yönetimi vardır.
- Malların piyasa değerinin altında satılıp nakde çevrilmesi,
- Üçüncü kişilere bağışlama
- Muvazaalı satış sözleşmeleri ile mülkiyetten çıkarılması ve daha sonra mülkiyete geri alınması.
Eğer eşlerden birinin mal kaçırdığından şüpheleniliyorsa mahkeme kanalı ile ihtiyati tedbir kararı aldırılabilir. Mal paylaşımı davası ile birlikte ihtiyati tedbir talep edildiğinde, mahkeme davalıya ait malların satışı engellemek için malların tapu kaydına ihtiyati tedbir konulmasına karar verir.
Öte yandan ‘aile konutu’ tapuda hangi eşlerden hangisinin adına kayıtlı olursa olsun, tapu sicil müdürlüğüne yapılacak bir başvuruyla “aile konutu şerhi” verilebilir. Tapu kaydına aile konutu şerhi düşülen gayrimenkulün, diğer eşin rızası olmadan satılması mümkün değildir.
Medeni Kanun’un 223 Maddesine göre yasal mal rejimi devam ederken “her eş, yasal sınırları içerisinde kişisel malları ile edinilmiş mallarını yönetme, bunlardan yararlanma ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir.”
Eş, diğer eşin onayı olmaksızın kişisel ve edinilmiş malları üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir, başkasına devredebilir. Ancak bu hakkın kötüye kullanılmasını engellemek amacıyla kanun bazı hükümler koymuştur.
Medeni Kanun’un 229’uncu maddesine göre, aşağıda sayılı değerler katılma alacağına eklenir;
- Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar,
- Bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI DAVASINDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
Çekişmeli boşanmada mal paylaşımı davasının görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir.
Yetkili mahkeme ise evlilik mahkemenin boşanma kararı ile sona ermişse veya devam eden bir boşanma davası varsa, boşanma davasına bakmaya yetkili olan mahkeme mal paylaşımını yapmakla da yetkilidir.
Eşlerden birinin ölümü nedeniyle mal rejimi sona ermiş ise, ölenin son ikametgahı mahkemesi mal paylaşımı davasına da bakmakla yetkilidir.
Bu istisnai iki durum dışındaki tüm hallerde davalı eşin ikametgahı aile mahkemesi boşanmada mal paylaşımı davasına bakmaya yetkilidir.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMINA İTİRAZ NASIL YAPILIR?
Çekişmeli boşanma davalarında mal paylaşımına itiraz edilmesi de sıklıkla karşılaşılan durumlar arasındadır.
Bu itirazlar davanın uzamasına neden olan başlıca etkenlerdendir. İtirazın mahkemece dikkate alınması için haklı bir nedene ve kanıtlara dayanması gerekmektedir. Aksi taktirde itiraz mahkeme tarafından değerlendirmeye bile alınmaz.
Mal paylaşımına itiraz dilekçe ile yapılır ve mahkemeye iletilir.
İtiraz yapıldıktan sonra; mahkeme delillerin incelenmesine geçer. Bu süreçte malların paylaşımı durur. Ve değerlendirme süresince herhangi bir malın satışı da yapılmaz.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMALARDA MAL PAYLAŞIMI DAVASI DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
Çekişmeli boşanmalarda mal paylaşımı davası dilekçe örneğine internetten ulaşmak mümkündür. Ancak bu dilekçenin bir avukat ile birlikte hazırlanmasında davacının avantajı olacaktır. Dilekçenin eksik ya da hatalı doldurulması sürecin uzamasına neden olabileceği gibi hak kayıplarını da beraberinde getirebilir.
SÜREÇ NASIL İLERLİYOR?
Evlilik birliği içerisinde edinilen malların paylaşımı davası, boşanma davasından ayrı olarak görülür. Mal paylaşımı, boşanma davası ile birlikte görülemez. Bu nedenle öncelikle boşanma davasının bitmesi ve mal rejiminin tasfiyesinin gerçekleşmesi beklenir. Ancak bu adımdan sonra mal paylaşımı davası açılır.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI NE KADAR SÜRER
Mal paylaşımı davası 1- 1.5 yıl arasında tamamlanan davalardır. Dava süresinin, mahkemenin iş yoğunluğu, delillerin toplanması ve adli tatil gibi nedenler değiştirebilir.
İSTANBUL ÇEKİŞMELİ BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI AVUKATLIK HİZMETİ
Son yıllarda İstanbul gibi büyük kentlerde, evliliklerin olduğu kadar boşanmaların da artması, boşanmaların çekişmeli hale gelmesi ve mal paylaşımında anlaşmazlıkların çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle konusunda uzman, deneyimli avukatlara olan ihtiyaç da artmıştır.
Özellikle çekişmeli boşanmada mal paylaşımı avukatlık hizmetleri alınmadan çözülmesi pek mümkün olmayan davalar arasındadır. Bu nedenle İstanbul’da konusunda uzman ve deneyimli tazminat davası avukatına ulaşıp nitelikli hizmet almanız hak kayıplarınızın olmaması açısından önemlidir.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI AVUKAT ÜCRETLERİ
Çekişmeli boşanma davasında mal paylaşımı davaları bir avukatın en çok uğraştığı davalar arasında yer alır.
Ücretleri ise davanın özelliğine, paylaşım yapılan malların değerine ve taşınmaz malların durumuna bağlı olarak değişir. Bu davalara bakan avukatlar dava ücretleri ile beraber komisyon talep edebilir. Komisyon oranlarının yüzde 25’i bulduğu bile olmaktadır.
Yani bu davalarda avukatın ne kadar ücret alacağı tamamen avukat- müvekkil arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
BİZE ULAŞIN
Çekişmeli boşanma davalarınızda ve her türlü sorununuzda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Sorununuzun gerçekçi bir değerlendirmesi ve çözüm yolları için bize başvurabilirsiniz.