Nafaka hakkı nedir sorusu, boşanma davaları öncesinde en çok sorulan sorudur. Evlilik birliğinin sona ermesi olan boşanmanın en önemli mali sonuçlarından biri olan nafaka ile ilgili olarak hem erkek hem de kadın eş bilgi almak ister.
Kadın tarafı nafaka almak istediği için bu sorunun cevabını ararken, erkek eş de mahkemenin nafaka ödenmesine karar vermesi durumunda ne kadar nafaka ödeyeceğinin cevabını bulmak için araştırmaya girişir.
Bu yazımızda nafaka hakkı nedir, nasıl belirlenir, ödeme şekli nasıldır ödenmemesi durumunda neler yapılır dibi önemli soruların cevaplarını vereceğiz.
NAFAKA HAKKI NEDİR?
Nafaka hakkı, boşanma davası sürerken ya da boşanma davasının sona ermesinden sonra maddi olarak zorluğa düşecek olan kişiye bağlanan ve her ay ödenmesi gereken para olarak tanımlanabilir.
Nafaka hakkı boşanma davası ile ayrı düşünülemeyen bir haktır.
Bir çift eğer anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası ile evliliklerini sona erdirmeye karar verdilerse, kadının geçimi konusu mutlaka gündeme gelir. Nafaka hakkı kadının geçimine yardımcı olunmak zorunda olunmasıdır. Erkek eş, iş bulana veya eski eş evlenene kadar yoksulluk nafakası ödemekle yükümlüdür. Erkek, varsa ortak çocuk için de nafaka ödemekle yükümlü kılınabilir.
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Bu onun Medeni Kanun’dan doğan hakkıdır.
Nafaka isteme hakkı olan kadını kısaca işi ve geliri olmayan kadın diye tanımlamak mümkündür. Ancak evlilik boyunca ev içinde emek harcayan ev hanımları, asgari ücretle çalışan kişiler, gelirinin düşük olduğunu ispatlayan ya da düzenli geliri olmayanlar nafaka isteyebilirler.
Ancak nafaka hakkı olmayanlar da vardır.
Eğer kadının zorluk çekmeyecek kadar aylık geliri varsa, emekli maaşı ya da kira geliri gibi düzenli bir geliri varsa, yeni bir evlilik yaptıysa ya da biriyle evlilik hayatı yaşıyorsa, eski eşinin bir işi ya da düzenli geliri yoksa kadın nafaka alamaz. Bankada belirli miktarda parası ve faiz geliri olan kadın da nafaka talep edemez, etse de alamaz. Ayrıca bir mesleğe ya da belirli bir yeteneğe sahip, fakat bunu isteyerek kullanmayan ve eşi ile aynı gelire sahip kişiler de nafaka alamazlar.
NAFAKA ÇEŞİTLERİ
Nafaka hakkı nedir kadar merak edilen diğer bir konu da nafaka çeşitleridir.
Türk Medeni Kanun’da boşanma konusu içinde 3 çeşit nafaka düzenlenmiştir.
Bunlar:
Yoksulluk nafakası
Tedbir nafakası
İştirak nafakası’dır.
Yoksulluk Nafakası
En bilinen nafaka türüdür. Yoksulluk nafakası evliliğin boşanma ile sonuçlanması nedeniyle yoksulluğa düşecek eş’e bağlanan nafakadır.
Nafaka boşanma davasında istenebileceği gibi ayrıca bir dava açarak da talep edilebilir. Dava ayrı açılacaksa boşanmanın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde yoksulluk nafakası davası açılmalıdır.
Bu nafakayı talep edebilmek için eş’in boşanma nedeniyle yoksulluğa düşmesi gerekir.
Nafaka alacaklısının nafakayı talep etmesi gerekir. Resen verilen bir nafaka türü değildir.
Yoksulluk nafakasını talep eden tarafın boşanma davasındaki kusuru eşit olabilir ancak karşı taraftan daha ağır olmamalıdır.
Bu şartları sağlayan taraf, karşı tarafın mali gücü oranında nafakayı süresiz olarak alma hakkına sahiptir.
Tedbir Nafakası
Tedbir nafakası dava tarihinden, boşanma veya ayrılık hükmü kesinleşinceye kadar devam eden nafakadır.
Herhangi bir işi veya geliri olmayan, yardıma ihtiyacı olan eşe bağlanır. Tedbir nafakasında tarafların kusuruna bakılmaz. İhtiyaç olup olmadığına göre hüküm verilir. Bu nafaka, davanın sonucunun kesinleşmesine kadar süren bir nafaka türüdür.
Eşlerden birinin başkası ile düzenli bir şekilde yaşaması, ölüm, gaiplik gibi durumlar da tedbir nafakasını yükümlülüğünü sona erdirir.
İştirak Nafakası
Boşanma sonunda çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş aleyhine açılan nafaka davasıdır. Çocuğun giderlerine katılma nafakasıdır. Bu giderler, çocuğun eğitim, yiyecek, barınma ve sağlık giderleridir.
Nafakayı çocuğun velayeti kendisinde olan taraf yani çocuğa bakan kişi, vasi, kayyım, ya da temyiz kudreti olan çocuk kendisi talep edebilir.
Nafakanın belirlenmesi sırasında çocuğun yaşı, eğitim durumu, kendi gelirinin olup olmadığı, günün ekonomik koşulları gibi kriterler göz önüne alınır.
İştirak nafakası çocuğun reşit olması, evlenmesi, ya da mahkeme kararıyla ergin kılınması ile son bulur.
NAFAKA ÜCRETİ NASIL BELİRLENİR?
Nafaka hakkı nedir kadar merak edilen bir diğer soruyu cevaplamaya geldi sıra.
Bu soru “Nafaka ücreti nasıl belirlenir” sorusudur.
Zira nafaka konusunun en çok merak edilen kısmı nafaka ücretinin belirlenmesi aşamasıdır.
Nafaka ücreti genel olarak alınan maaş üzerinden hesaplanmaya çalışır ancak bu doğru değildir. Nafakaya sosyal yaşam ve ekonomik şartlar göz önüne alınarak karar verilir. Bu nedenle belirli bir nafaka miktarı yoktur. Ancak nafakayı ödeyecek tarafın gelir durumu ödenecek miktarın belirlenmesinde en önemli etkendir.
Boşanma davasında nafaka miktarı maaşın yüzde 25’i kadardır. Bu oran hakim tarafından yüzde 50 olarak da belirlenebilir.
Genel kural ise nafaka borçlusunun ödeyemeyeceği miktarın belirlenmemesidir.
Belirlenen nafaka, nafaka borçlusu tarafından nafaka alacaklısının hesabına yatırılarak ödenebilir. Veya elden ödeme yapılır. Elden ödemede, ödemenin yapıldığına dair bir kanıt istenmesi gerekebilir.
Nafaka borçlusuna karşı açılmış bir icra takibi söz konusu ise, ödeme icra dosyasına da yapılabilir.
Ayrıca nafaka borcu, ortak çocuğa yapılacak harcama şeklinde de olabilir.
Tabii bir de nafakanın ödenmemesi durumu vardır. Kanun bu gibi durumlarda yapılması gerekenleri de açıklığa kavuşturmuştur.
Nafakanın ödenmemesi durumunda nafaka borçlusu aleyhine icra takibi başlatılır. Buna rağmen nafaka ödeme yine de yapılmasa hakkında hapis cezası istemiyle şikayet yoluna gidilir. Nafaka yine de ödenmezse borçlu hakkında üç aylık tazyik hapsi kararı verilebilir.
NAFAKA ÖDEME ŞEKİLLERİ
Nafaka aylık nafakayı gönderecek olan nafaka borçlusunun ödemeyi icra takibi varsa icraya, yoksa karşı tarafın banka hesabına göndermesi şeklinde yapılabilir. Elden ödeme şeklinde ya da ortak çocuğa yapılacak harcama şeklinde olabilir.
Nafakanın ne zaman sona ereceği Medeni Kanun’un 176. maddesinde düzenlenmiştir.
Boşanma ile yoksulluğa düşen eşin;
Yoksulluğu sona ererse (Çalışmaya başlarsa), boşanma ile karar verilen yoksulluk nafakası da kalkar.
Nafaka alan eşin haysiyetsiz hayat sürmesi halinde de yoksulluk nafakası sona erer.
Nafaka alan eş, nafaka alırken yeniden evlenir ya da başka bir kişiyle evlilik hayatı sürerse yoksulluk nafakası kesilir.
Ayrıca nafaka alan eş ya da nafaka ödeyen eş hayatını kaybederse, yoksulluk-nafakası ortadan kalkar.
SÜREÇ NASIL İLERLİYOR
Nafaka talebi boşanma davasında yapılabileceği gibi ayrıca bir dava açarak gerçekleştirebilir. Her nafaka davasının kendine özgü şartları vardır. Örneğin iştirak nafakası davası için velayetin bir tarafa verilmiş olması gerekir. Ancak bu şart yerine geldikten sonra dava açılabilir ve süreç işlemeye başlar.
Dava nafaka alacaklısının yerleşim yerindeki Aile Mahkemesidir.
Ayrıca nafaka davası açılacaksa boşanma gerçekleştikten sonra 1 yıllık bir zaman aşımı söz konusudur. Bu süre geçerse dava açılamaz.
Nafaka davaları ortalama olarak 6- 12 ay arasında genellikle 2-3 celsede sonuçlanmaktadır.
Nafaka davası, nafaka hakkı bulunan kadının dava dilekçesini vermesi açılır.
Duruşmada tanıklar dinlenir, deliller ortaya konur, tarafların mevcut ekonomik ve sosyal durumunun değerlendirmesi yapılır.
Hakim delil, tanık beyanları ve mevcut durumu anlatan bilgi ve belgelere göre nafaka bağlanması ya da bağlanmaması hükmünü vererek davayı karara bağlar.
NAFAKA DAVASI DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
Nafaka davanızda bir boşanma avukatından yardım ve destek almayacaksanız dilekçenizi kendiniz doldurmak zorunda kalabilirsiniz.
Bu aşamada internette bolca bulabileceğiniz nafaka davası dilekçe örneklerini incelemenizi ve dilekçeyi ondan sonra doldurmanızı tavsiye ederiz.
Dilekçede öncelikle davanın açılacağı hakimliğin adının olması gerekmektedir.
Daha sonra ise sırayla,
- Davalının adı- TC kimlik numarası,
- Davalının adı- TC kimlik numarası
- Dava konusu-İştirak ya da yoksulluk nafakası hakkında nafakaya karar verilmesi talebi.
- Açıklamalar
- Hukuki nedenler
- Deliller
- Sonuç ve istem bulunmalıdır.
Dilekçede hem davalının hem de davacının imzaları ve imza tarihi de olmalıdır.
İSTANBUL NAFAKA DAVASI AVUKATLIK HİZMETİ
Son yıllarda İstanbul gibi büyük kentlerde, evliliklerin olduğu kadar boşanmaların da artması, nafaka isteklerinin daha da yoğunlaşması nedeniyle nafaka davası avukatlarına duyulan ihtiyaç da artmıştır. Özellikle nafaka davası avukatlık hizmetleri alınmadan çözülmesi pek mümkün olmayan davalar arasındadır. Bu nedenle İstanbul nafaka ve tazminat davası avukatlık hizmeti almanız gerekecektir. Alacağınız nafakada davası avukatlık hizmeti hem hak kayıpları yaşamanızın önüne geçer hem de davanın daha kısa sürede bitmesini sağlar.
HUKUKİ DANIŞMANLIK
Hukuki danışmanlık nafaka davalarında oldukça önemli bir kavramdır. Nafaka davası dilekçesi hazırlanırken ve duruşma sırasında yardımcı olması için bir avukat tutmak istemeyen kişiler, hukuki danışmanlık hizmeti alırlarsa nerede, ne zaman, ne yapmaları gerektiğini daha kolay kavrarlar.
Nafaka davasının süreçleri, nafaka türü ve miktarı gibi önemli konularda, konusunun uzmanı bir avukattan alınacak hukuki danışmanlık, nafaka almak isteyen ya da ödeyecek kişilerin bilmesi gerekenler konusunda yardımcı olur. Kişiler böylece yaşamaları muhtemel hak kayıplarını engelleyebilirler.
Hukuki danışman olarak avukat, mevcut durumun analizini yapıp, olasılıkları değerlendirip, olası sonuçlarıyla ilgili danışana bilgi verir. Danışan kişi, sorunu ile ilgili en doğru bilgi ve çözüm yolu hakkında bilgi sahibi olur.
Öncelikle yol gösterici olan danışman, dava söz konusu olacaksa bu sefer avukat olarak danışanının yanındadır.
BİZE ULAŞIN
Aile hukuku alanında ve nafaka davalarınızda her türlü sorununuzda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Sorununuzun gerçekçi bir değerlendirmesi ve çözüm yolları için bize başvurabilirsiniz.
BOŞANMA AVUKATI ÜCRETLERİ
Boşanma davalarında avukata ödenecek ücret tamamen müvekkil ile avukat arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
Yasa gereği avukatlar “Asgari Avukatlık Ücret Tarifesi”nin altında bir ücrette anlaşamazlar.
Sıkça Sorulan Sorular:
Nafaka hakkı nedir, kimler, ne kadar alır, nafaka ne kadar sürer. Bunlar nafaka davası açacak olan herkesin aklına takılan sorulardan sadece birkaçı.
Nafaka hakkı ile ilgili akıllara takılan ve cevabı aranan soruları sizler için yanıtladık.
Her ne kadar nafaka miktarı konusunda mahkeme farklı kriterler göz önüne alsa da hakimin takdir hakkı çok önemlidir. Hakim de tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre bir karar vermektedir. Özellikle nafakayı ödeyecek kişinin ekonomik durumu, ailenin daha önceki yaşam standardı gibi kriterler nafakanın belirlenmesinde son derece etkilidir. Hakim nafakayı ödeyecek kişinin geliri ile orantılı bir rakama karar verir
Nafaka alacağının üçüncü kişilere devri mümkün değildir. Vasiyetname düzenlemek suretiyle dahi devredilemez. Miras yoluyla geçmez, miras paylaşımına konu edilemez.
Öte yandan nafaka boşanma davasının doğurmuş olduğu bir borç olup kişiye bağlıdır yani nafaka borcu da başkasına devredilemez
Kadının zorluk çekmeyecek kadar aylık geliri, emekli maaşı ya da kira geliri varsa nafaka alamaz. Kadın, yeni bir evlilik yaptıysa ya da biriyle evlilik hayatı yaşıyorsa da nafaka hakkı yoktur. Ayrıca eski eşinin bir işi ya da düzenli geliri olmayan kadın da nafaka talep etse de alamaz.
Nafaka, kadının yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü halinde kendiliğinden kesilir.
Ayrıca nafakayı alan tarafın evlenme olmadan evliymiş gibi yaşaması da nafakanın kesilmesi için bir sebeptir. Yoksulluk durumunun ortadan kalkması veya haysiyetsiz hayat sürülmesi de nafakanın kesilmesi için geçerli bir sebep olarak kabul edilir.
Nafaka alacaklısı ya da borçlusundan herhangi birinin ölümü nafakanın kesilmesi için bir sebeptir.
Nafakanın ödenen miktarı, toplamdan düşülür ve kalan kısmı için istenirse maaş haczi yoluna gidilebilir.
Tarafların kararlaştırdığı veya mahkemenin belirlediği nafaka her yıl enflasyona göre artışa uğramaktadır. Artış oranı her yıl Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir.
Eğer bu durumdan haberdar değilseniz geçmişe dönük olarak nafaka artışını isteyebilirsiniz. Geciken nafaka ödemeleri veya nafakanın enflasyona göre artırımı 5 yıl içinde talep edilebilir.
Nafaka artırımı için dava açmak da mümkün. Nafaka zaman içerisinde değişen koşullar ya da enflasyon artışı gibi nedenlerden dolayı yetmiyorsa nafaka artırım davası açılabilir.
Nafaka artırım davası açmak için gereken şartları şöyledir:
Çocuğun eğitim ya da büyümesine bağlı olarak ihtiyaçlarının değişkenlik göstermesine bağlı olarak artık nafakanın yeterli olmaması halinde,
Nafaka ödemesi yapan tarafın, nafakanın bağlandığı döneme göre gelirinde artış olması,
Nafakayı alan tarafın nafakanın bağlandığı döneme göre hayat standardında düşüş olması,
Enflasyonun değişmesi sebebiyle nafakanın değer kaybetmesi.
Kadın evlenince kadının aldığı yoksulluk nafakası kesilir. Çocuğun aldığı iştirak nafakası ise nafaka borçlusunun ölmesi, çocuğun ergin olduktan sonra eğitim hayatına devam etmemesi, çocuğun evlenmesi gibi sebeplerle kesilir.
Kadının nafaka alabilmesi için çocuğunun olması şart değildir. Çocuğu olmayan kadın yoksulluk nafakası alabilir ancak çocuk için ödeneme nafaka ola iştirak nafakasını alamaz. İştirak nafakası almak için çocuk ya da çocuklar olmak zorundadır.
