Boşanma davalarının özellikle de çekişmeli boşanma davalarının en önemli delil/ispat kaynağı tanıklardır.
Tanıkların vereceği ifade ve beyanları davanın seyrini değiştirebilir niteliktedir. Söyleyecekleri, nafaka, tazminat, mal paylaşımı ve / veya çocukların velayetinde değişikliklere neden olabilen tanıklar, yasa gereği mecburen tanıklık yaparlar ancak çoğu zaman bir çekinme, tedirgin olma durumu söz konusudur.
Bu yazımızda boşanma davasında tanıklıktan çekinme konusunu detaylıca işleyeceğiz.
Tanık kime denir, kimler tanıklık yapabilir, tanıklık yapmak zorunlu mudur? Tanıklıktan çekinme nedir, yalan beyanda bulunulursa ne olur gibi soruların yanıtlarını burada bulabilirsiniz.
TANIKLIK NEDİR?
Tanıklık nedir sorusunu yanıtlamadan önce tanık nedir konusuna bakmamız gerekir.
Tanık, Türkçe sözlükte “herhangi bir olayı, durumu gören, bilen ya da onunla ilgili bilgisi bulunan kimse.
Bir olayla ilgili olarak gördüğünü, bildiğini anlatan kimse.” olarak tanımlanmaktadır.
Tanıklık ise “Bir kişinin geçmişte yaşanan bir olayla ilgili beş duyusuyla elde ettiği bilgi ve görgüyü “mahkeme huzurunda” anlatmasıdır.
Tanıklıkta anlatılanların mutlak surette doğru olması gerekir aksi ispatlanırsa yalan beyanda bulunanlar yalancı tanıklıktan ceza ile karşı karşıya kalabilirler.
Boşanma davalarında tanıkların dinlenmesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca belirli usul şartlarına bağlanmıştır.
Dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde tanık deliline dayanıldığının mutlaka belirtilmiş olması gerekir.
Eğer dilekçede deliller kısmında tanık beyanlarına dayanıldığı belirtilmemişse tanık dinlenmesi söz konusu olmayacaktır.
Dava dilekçesine karşı yasal süresi içerisinde cevap verilmemişse de davalının tanık dinletmesi mümkün olmaz.
KİMLER TANIK OLABİLİR?
Boşanma davalarında karı ya da koca tarafların öne sürdüğü, iddia ettiği olaylara şahit olan herkes tanık kürsüsüne gelebilir. Tanıklar arasında arkadaşlar, anne, baba, hala, dayı, amca, teyze gibi akrabalar, komşular da bulunabilir.
Hatta örneğin aldatma sebebiyle bir boşanma davası söz konusu ise eşin diğer eşi aldattığı kişi ile kaldığı otelin çalışanları, taksi şoförü gibi, birlikte sık sık yemek yenilen restoranın çalışanları, aynı evde kalma durumunda apartman görevlileri gibi yakın çevreden olmayan kişilerin bile tanık olması istenebilir.
Burada önemli olan tarafların iddia ettikleri olayları bilmeleri, görmeleri ve doğru şekilde anlatmak istemeleridir.
BOŞANMA DAVASINDA TANIKLIKTAN ÇEKİNME
Ancak…
Boşanma davalarında tanık olmak istemeyen, hukuki tanımlama ile tanıklıktan çekinme durumu yaşayanlar olabilir. Böylesi bir durumda kişiler kanunun kendilerine tanıdığı hakkı kullanarak tanıklık yapmaktan kurtulabilirler.
Kanun istisna olarak tanıklık yapmak istemeyenlere bu hakkı tanımıştır. Bu durumda olan kişi veya kişiler ya duruşmaya gelerek çekinme sebebini belirterek ya da dava öncesinde dilekçe sunarak, çekinme sebebini açıkça belirterek tanıklıktan çekinebilir.
Kanun tanıklıktan çekinme sebeplerini de belirlemiştir.
Bu sebepler:
Kişisel nedenlerle çekinme hakkı
Sır nedenlerle çekinme hakkı
Menfaat ihlali nedeniyle çekinme hakkı’dır.
KİŞİSEL NEDENLERLE ÇEKİNME HAKKI
Taraflar ile belirli bir kişisel ilişkisi bulunan kişilerin tanıklık yapmama, tanıklıktan çekinme hakları vardır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 248. Maddesine göre bu kişiler;
• Taraflardan birinin eski eşi
• Taraflardan birinin alt soyu veya üstsoyu yani çocukları, torunu veya annesi, babası, büyük babası, büyük annesi
• Taraflardan birinin evlatlığı
• Üçüncü dereceye kadar kan hısımları ile evlilik bağı kalkmış olsa bile kayın hısımları
• Taraflardan birinin koruyucu ailesi veya kendisinin koruyucu ailesi olduğu çocuk ya da çocuklardır.
SIR NEDENİYLE TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKI
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 249. maddesi ise sır nedeniyle tanıklıktan çekinme hakkını düzenler. Bu maddeye en iyi örnek avukatlardır. Müvekkilinin sırrını korumak isteyen avukat tanıklıktan çekinebilir. Ancak sır sahibi tarafından sırrın açıklanmasına izin verildiği takdirde bu kimseler tanıklıktan çekinemeyeceklerdir.
Ama burada karar avukatın kendisindedir. Zira Avukatlık Kanunu’nun 36’ncı maddesindeki müvekkil izin verse dahi, avukatın sır saklama yükümlülüğü nedeniyle tanıklıktan çekinebileceği hükmü saklı tutulmuştur.
MENFAAT İHLALİ TEHLİKESİ NEDENİYLE TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKI
Tanıklık kişinin kendisine veya yakınlarına maddi bir zarar verecek nitelikte ise ya da kişinin şeref veya itibarını ihlal edecek ya da ceza soruşturmasına ya da kovuşturmasına sebebiyet verecek ise de tanıklıktan çekinme hakkı vardır.
Bu durum da HMK’nun 250 maddesinde düzenlenmiştir.
Maddeye göre aşağıdaki durumlarda tanıklıktan çekinilebilir:
Tanığın beyanı kendisine veya 248’inci maddede yazılı kimselerden birine doğrudan doğruya maddi bir zarar verecekse.
Tanığın beyanı kendisinin veya 248’inci maddede yazılı kimselerden birinin şeref veya itibarını ihlal edecek ya da ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına sebep olacaksa.
Tanığın beyanı, meslek veya sanatına ait olan sırların ortaya çıkmasına sebebiyet verecekse.
Belirtilen bu gerekçeler dışında herkes tanıklık yapmak ve adaletin yerine gelmesini sağlamakla yükümlüdür. Ki kamu görevi olarak görülen tanıklık için tanığa cüzi de olsa bir para ödemesi yapılır. Eğer şehir dışından geliyorsa yol masrafları ve ikamet edeceği yerin masrafları da karşılanır.
Öte yandan yasal bir sebep olmadan tanıklıktan çekinen kişi veya kişiler hakkında da müeyyideler vardır. Bu kişiler için 3 ayı geçmemek üzere disiplin hapsine hükmedilebilir.
Yasal bir sebep olmaksızın tanıklıktan veya yeminden çekinen tanık hakkında, bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber, yemininin veya tanıklığının gerçekleştirilmesi için dava hakkında hüküm verilinceye kadar ve her hâlde üç ayı geçmemek üzere disiplin hapsi verilebilir. Kişi, tanıklığa ilişkin yükümlülüğüne uygun davranması halinde, derhâl serbest bırakılır.
Tanıklık için gidilmemesi durumunda ise polis ya da jandarma zoruyla götürülme durumu vardır.
YALAN BEYANDA BULUNMAK
Boşanma davasında da bir başka dava türünde de yalan beyanda bulunda bulunmak “Yalancı tanıklık” anlamına gelecektir. Bu da suçtur.
Boşanma davasında yalancı tanıklık yapan, gerçeğe gizleyen, gerçeğin aksi beyanda bulunan kişinin bu eylemi sabit olduğunda Asliye Ceza Mahkemesi’nce hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilebilir.
Çünkü yalancı şahitlik adaletin yerine gelmesini engellemektir.
BOŞANMA DAVASINDA TANIKLIKTAN ÇEKİNME DİLEKÇE ÖRNEĞİ
Eğer kanunda belirlenen tanıklıktan çekinme hakkı sahibi kişiler arasındaysanız ve tanıklık yapmak istemiyorsanız ya duruşmaya gelerek çekinme sebebinizi belirterek tanıklık yapmaktan çekinebilir ya da dava öncesinde dilekçe sunabilirsiniz. Bu dilekçede çekinme sebebinizi açıkça belirtmeniz yeterli olacaktır.
Boşanma davasında tanıklıktan çekinme dilekçe örneğine kolaylıkla ulaşabilirsiniz ancak herhangi bir olumsuzlukla karşı karşıya kalmamak için bu dilekçeyi bir avukat ile beraber hazırlamak daha doğru olacaktır. Böylece sürecin uzamasının önüne geçilmiş olur.
SÜREÇ NASIL İLERLİYOR?
Herhangi bir boşanma davasında tanık listesinde olan ancak tanıklıktan çekinme hakkı olan biri ya mahkemede bunu dile getirmelidir ya da tanıklıktan çekinme dilekçesi doldurarak mahkemeyi bilgilendirmelidir.
İSTANBUL BOŞANMA DAVASI AVUKATLIK HİZMETİ
Ne sebeple olursa olsun boşanma davalarınız için İstanbul’da deneyimli ve konusunda uzmanlaşmış boşanma avukatı bulmak isteyebilirsiniz.
Son yıllarda İstanbul gibi büyük kentlerde, evliliklerin olduğu kadar boşanmaların da artması ve konuların daha da karmaşık hale gelmesi nedeniyle boşanma avukatlarına duyulan ihtiyaç daha da artmıştır.
İstanbul boşanma avukatı, ihtiyacınız olması halinde nafaka, mal paylaşımı, velayet, tazminat davalarında uzmanlığını sizin için kullanacaktır.
BOŞANMA DAVASI AVUKAT ÜCRETLERİ
Boşanma davaları için avukata ödenecek ücret tamamen müvekkil ile avukat arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
Yasa gereği avukatlar “Asgari Avukatlık Ücret Tarifesi”nin altında bir ücrette anlaşamazlar. Tamamen davanın niteliğine ve avukat-müvekkil arasındaki anlaşmaya bağlı bir durumdur.
Özellikle çekişmeli boşanmalarda avukatın talep edeceği ücretin daha yüksek olması beklenebilir.
BİZE ULAŞIN
Aile hukuku alanında ve sebebi ne olursa olsun boşanma davalarınızda, her türlü sorununuzda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Sorununuzun gerçekçi bir değerlendirmesi ve çözüm yolları için bize başvurabilirsiniz.
Boşanma davası öncesinde de her türlü hukuki danışmanlığınızı yapmaktayız.
Bu aşamada konusunun uzmanı bir avukattan destek almanız hem sürecin kolay işlemesini sağlayacaktır hem de hak kaybı yaşamanızın önüne geçecektir.
Bize ulaşın kazanan siz olun…
Sıkça Sorulan Sorular:
18 yaşından küçükler tanık olabilir mi?
Tanıklık için reşit olma şartı ya da hükmü olmadığı için 18 yaşından küçük biri tanık olabilir. Sadece akli melekelerinin yerinde olması şarttır.
Çekişmeli boşanmada tanık şart mı?
Çekişmeli boşanmalarda tanığın davaya etkisi büyüktür. Örneğin eşin şiddet uyguladığını gören biri bunu mahkemede beyan ederse davanın seyrine etki edecektir. Ancak davada tanık şart diye bir kanun yoktur. İsteyen tanıklı isteyen tanıksız bir şekilde dava süreci geçirebilir.
Tanık beyanı yazılı olur mu?
Tanık beyanı yazılı olmaz. Hakimin tanığı mahkemeden dinlemesi gerekmektedir.
Kimler mahkemede şahitlik yapamaz?
Akli melekeleri gelişmemiş olanlar, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, ayyaşlık v.s gibi sayılı sebeplerden hacir altına alınmış kişiler tanıklık yapamazlar.
Tanıklık ücreti kimden alınır?
Tanıklık ücretini tanık bildiren taraf öder. Bu ödemenin mantığı tanığın kaybettiği zamanın karşılığının verilmesidir.
Mahkemede akraba şahitlik yapabilir mı?
Çekinme hakkını kullanmayan akrabaların şahitlik yapmasının önünde hiçbir engel yoktur.
Tek tanıkla ceza verilir mi?
Tanık sayısı davada önemlidir. Tanık sayısı ne kadar çoksa o kadar çok bilgi verilmiş olur ancak tek tanığın yettiği durumlar da vardır.
Tanıklık etmek zorunlu mu?
Tanık olarak mahkemeye bildirilen kişi tanıklık yapmak, bildiklerini anlatmak ve doğru söylediğine dair yemin etmek zorundadır.
Çocuklar boşanma davasında tanık olabilir mi?
Çocuklar boşanma davalarında 8 yaşını geçmişse tanık olabilir.