Soy bağının reddi davası anne ve çocuğa karşı, baba olduğu ileri sürülen kişi tarafından açılan bir davadır. Davayı çocuğun açtığı durumlar da vardır bu durumda ise anne ve kocaya karşı açılır.
Amacı ise babalık karinesini çürütmektir. Bu davayı açan kişi çocuğun kendisinden olmadığı iddiasından hareket eder ve bu iddiasını kanıtlamak için dava açar. Davanın diğer adı “nesebin reddi” davasıdır. Dava, çocuk evlilik birliği içinde doğduysa da evli olmayan anne babanın çocuğu için de açılabilir. Bu iki dava arasında sadece ispat yükü zorunluluğu farkı olacaktır.
Kanun koyucu bu dava ile erkeğin menfaatlerini gözetmeyi ve çocuğun çıkarlarını korumayı amaçlamıştır.
SOYBAĞININ (NESEBİNİN) REDDİ DAVASI
Soybağının reddi davası konusunu ayrıntıları ile açıklamadan önce soybağı nedir, babalık karinesi nedir gibi bazı tanımların açıklamasını yapmak gerekir.
Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla, baba ile, ana ile evlilik, tanıma veya hakim hükmü ile kurulur. Bir başka yolu da evlat edinmedir.
Evlilik dışında doğan çocuk ana ve babasının birbiriyle evlenmesi halinde soybağı kendiliğinden düzelir.
Soybağı çocuğun soyadının, vatandaşlığının ve aile kütüklerinde yazılacağı yerin belirlenmesinde esas alınır.
Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babası erkek eştir. Bu süre geçtikten sonra doğan çocuğun erkek eşe bağlanması, ananın evlilik sırasında gebe kaldığının ispatıyla mümkündür.
Çocuğun erkek eşe ait olduğuna dair kabule “babalık karinesi” denilmektedir.
Erkek eş yada bazı istisnai durumlarda çocuk babalık karinesini çürütmek ve ortadan kaldırmak için dava açmaktadır. Bu davaya soy bağının (Nesebinin) reddi davası denmektedir.
Kanun, bu dava ve sonuçları ile, kocaya kendisinden olmayan çocuğun bakım ve nafaka giderlerinden ve çocuğun kendisine mirasçı olması ihtimalinden kurtulma hakkı vermiş olmaktadır.
Ayrıca koca zarara uğramışsa bu kalemlerin tazmini için de ayrı bir dava açabilir.
SOYBAĞININ REDDİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?
Soybağının reddi davasını kimlerin açabileceği konusu Türk Medeni Kanunu’nun 286 ve 291. maddelerinin hükümlerinde düzenlenmiştir.
Davayı, erkek eş, çocuğun kendisinden olmadığı iddiasıyla açabilir ve babalık karinesini çürütmek ister.
Ayrıca çocuk da baba olduğu söylenen erkeğin babası olmadığı iddiası ile bu davayı açabilir.
Çocuk ergin değilse kayyım yoluyla bu davayı açabilme hakkı vardır.
Davayı erkek eş açıyorsa, davalılar anne ve çocuk, çocuk açıyorsa anne ve kocaya karşı açar.
Bu davayı açma hakkı sadece çocuğa tanınmıştır ve bu hak çocuğun ölümü ile ortadan kalkar, alt soyuna geçmez.
Ayrıca davayı “Baba olduğunu” iddia eden kişinin açtığı örnek davalar da söz konusudur. Bu durumda davalı konumunda hem anne hem baba hem de çocuk bulunur.
HANGİ DURUMLARDA NESEBİN REDDİ DAVASI AÇILIR?
Çocuk ile baba arasında gerçek anlamda bir soybağı olduğu düşünülmüyorsa, yani erkek eş baba olmadığını iddia ediyorsa ya da çocuk erkek eşin kocanın babası olmadığını iddia ediyorsa nesebin reddi davası açılır.
Bunun için çocuğun evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içerisinde doğması gerekir. Zira çocuk ancak bu durumda kocanın nüfusuna kaydettirilir.
Aksi bir durumda çocuk koca ya da erkek eş’in nüfusuna kaydettirilmez.
SOYBAĞININ (NESEBİN) REDDİ DAVASINDA İSPAT
Nesebin reddi davasında ispat yükümlüğü çocuğun ne zaman doğduğu ile yakından ilgilidir.
Eğer çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmesi durumunda davacı, ister erkek eş, ister çocuk olsun, kocanın baba olmadığını ispat etmek zorundadır.
Evlenmeden başlayarak en az yüz seksen gün geçtikten sonra ve evliliğin sona ermesinden başlayarak en fazla üç yüz gün içinde doğan çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüş sayılır.
Çocuğun evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmesi durumunda ise davacının başka bir kanıt getirmesi gerekmez.
Ancak, gebe kalma döneminde kocanın karısı ile cinsel ilişkide bulunduğu konusunda inandırıcı kanıtlar varsa, kocanın babalığına ilişkin karine geçerlidir.
Öte yandan çocuğun erkek eşten olmadığını ispatlayabilecek yöntemlerden biri de DNA testidir.
Hakim yargılama esnasında gerek duyduğu takdirde resen DNA testi yapılmasına karar verebilir. Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermek zorundadırlar. Davalı, hâkimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hâkim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir.
SOYBAĞININ (NESEBİN) REDDİ DAVASINDA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER
Soybağının reddi davasında en öneli kısım bu davanın açılma süresidir. Çünkü bu davalar için hak düşürücü süre söz konusudur.
Kocanın davayı açması için 1 yıl süresi vardır. Bu süre, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten itibaren başlar.
Çocuk ise, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır.
Öte yandan dava açma konusunda gecikme varsa ve bu haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.
SOYBAĞININ (NESEBİN) REDDİ DAVASINDA DİĞER İLGİLİLERİN DAVA HAKKI
Soybağının reddi davasını koca ya da çocuk açama hakkına sahiptir ancak konu ile ilgili bazı istisnalar da vardır. Bu davada söz hakkı olan bazı başka kişiler de söz konusudur. Şöyle ki;
Dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davası açabilir.
Ayrıca ergin olmayan çocuğa atanacak kayyım, atama kararının kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açar.
ZAMAN AŞIMI
Soy bağının reddi davasında zaman aşımı değil hak düşürücü süre vardır.
Türk Medeni Kanunu’nun 289. maddesine göre;
Koca, çocuğun doğumu ve baba olmadığını veya annenin gebe kaldığı sırada başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrenmesinden itibaren 1 yıl içerisinde dava açmak zorundadır.
Çocuk ise ergin olduğu tarihten itibaren 1 yıllık süre içerisinde dava açmalıdır. (TMK madde 289/2)
Dava açmakta gecikme haklı sebebe dayanıyor ise haklı sebebin ortadan kalkmasından itibaren 1 yıl içerisinde dava açmalıdır.
Davayı “Diğer ilgililerden” birinin açması için de 1 yıl içinde dava açılmalıdır.
ANNE SOYBAĞININ REDDİ DAVASI AÇABİLİR Mİ?
Anne soybağının reddi davası açabilecek kişiler arasında değildir. Bu davaları kimin açabileceği Medeni Kanun’un ilgili maddelerinde belirlenmiştir. Davayı açabilecek kişiler erkek eş ve çocuk ile erkek eşin altsoyu, anne ve babası gibi kişilerdir. Bunun da belirli şartları vardır.
Annenin açabileceği dava “soybağı kurulması” davası olabilir. Burada anne çocuğun babası olduğunu ileri sürdüğü kişiye karşı dava açarak babalık karinesi oluşturmak ister.
ÇOCUĞUN SOYBAĞININ REDDİ DAVASI AÇMASI
Çocuk soy bağının reddi davasını açabilecek kişiler arasında yer alır.
Davayı açan çocuksa, davalı konumunda anne ve koca vardır.
Çocuk eğer reşit değilse dava kayyım tarafından açılır. Ancak kayyım yoksa yani atanmamışsa davayı ancak reşit olduktan sonra açabilir bunun için de 1 yıl süresi vardır.
SÜREÇ NASIL İLERLER?
Soy bağının reddi ancak dava yoluyla ileri sürülebilir. Herhangi bir irade beyanı ya da sözleşme ile soy bağı reddi olmaz. Dava açılması ve kazanılması ile soy bağı reddi gerçekleşir.
Bunun için de soy bağı reddi istemli dava dilekçesi eksiksiz ve hatasız bir şekilde doldurulduktan sonra Aile Mahkemesi’ne başvurulur.
Dava T.M.K. 283. maddesine göre, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır.
Dava aile mahkemesi kurulmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesinde de açılabilir.
Soybağının reddi davası sonucu itibariyle yenilik doğuran bir davadır.
Davanın kabulüyle birlikte hüküm geçmişe yönelik olarak etkisini gösterir. Çocuk ile koca arasında kurulan soybağı, çocuğun doğumundan itibaren hiç kurulmamış kabul edilir ve çocuğun sadece ana ile soybağı bulunur. Çocuğun gerçek babasının kim olduğu bilinse bile çocukla soybağı ilişkisi kurulmadan hukuken baba olduğu kabul edilmez. Bunun için de ayrı bir dava gereklidir.
İSTANBUL SOYABAĞININ REDDİ DAVASI AVUKATLIK HİZMETİ
İstanbul soybağının reddi davası avukatlık hizmeti almak bu davaların hem daha çabuk bitmesini sağlar hem de hak kayıplarının önüne geçilmesini sağlar. Hem davalı hem de davacı konumundaki kişilerin avukatla birlikte yol alması bu açıdan çok çok önemlidir.
Ayrıca avukatlar hak düşürücü sürenin geçirilmemesi, mahkemeye doğru ve eksiksiz bir dilekçe verilmesi konusunda da yardımcı olacaktır.
BİZE ULAŞIN
Niteliği itibariyle zor ve çetrefilli, hem davacı hem de davalı için zor davalar arasında yer alan bu davaların kazananı olmak için bize ulaşabilirsiniz. Konusunda uzman ve deneyimli kadromuzla “Kazanan” olmanız için tüm birikimimizi sizler için kullanırız.
Sıkça Sorulan Sorular:
Soy bağının reddi kaç yıl?
Soy bağının reddi için hak düşürücü süre vardır. Bu süre davayı açacak kişiler şöyledir:
- Koca, çocuğun doğumu ve baba olmadığını veya annenin gebe kaldığı sırada başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrenmesinden itibaren 1 yıl içinde davayı açmış olmalıdır.
- Çocuk ise ergin olduğu tarihten itibaren 1 yıllık süre içerisinde dava açmalıdır.
- Dava açmakta gecikme haklı sebebe dayanıyor ise haklı sebebin ortadan kalkmasından itibaren 1 yıl içerisinde dava açmalıdır.
Soybağının reddi davasını kim açabilir?
Soy bağının reddi davasını öncelikle erkek eş yani koca ve çocuk açabilir. Davayı erkek açacaksa davalı anne ve çocuk, çocuk açacaksa anne ve erkek eştir.
Ayrıca dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davası açabilir.
Baba reddedilebilir mi?
Baba reddedilebilir. Bunu için çocuğun ergin olmadan önce kayyım aracılığı ile reşit olduktan sonra da kendisinin nesebin reddi davası açması gereklidir.
Anne baba reddi nasıl yapılır?
Anne baba reddi dava açma yoluyla yapılır. Bunun için soybağının reddi davası açması yeterlidir.
Soy bağının reddi davası ne kadar sürer?
Yargılama aşaması devam ederken birçok faktör yargılamanın ne kadar süreceğini etkilemektedir. Ancak ortalama bir süre vermek gerekirse 8 ay ile 1 sene arasında bu davalar sona ermektedir. Mahkemenin vermiş olduğu karara karşılık istinafa başvurulursa süreç 1 seneye yakın uzayabilir.
Soybağının reddi davasından sonra ne olur?
Davada ret kararı kesinleşirse koca ile çocuk arasındaki soybağı ortadan kalkar. Yani erkek artık hukuken o çocuğun babası değildir. Hüküm geçmişe yönelik işler. Yani karar çocuğun doğumundan itibaren geçerlidir.
Çocuk kocanın soyadını taşıyamaz, mirasçısı olamaz.
Karar geçmişe dönük etkili olduğu için; kocanın soybağından doğan bakım ve eğitim harcamaları, nafaka yükümlülüğü de ortadan kalktığından koca geçmişe dönük harcamalarını sebepsiz zenginleşmeye dayanarak talep edebilir. Bunu da anne ya da soy bağı kurulması halinde gerçek babadan isteyebilir. Ayrıca maddi ve manevi tazminat talebinde de bulunabilir.
Evlat anne babasına reddi davası açabilir mi?
Evlat babasına reddi davası açabilir. Ancak anne ile olan soy bağı doğumla kurulduğu için ortadan kalkabilen bir olgu değildir.
Soybağının tespiti davası kime karşı açılır?
Soybağının tespiti davası çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkeme tarafından tespit edilmesi amacıyla açılmaktadır. Dava ana ve çocuk tarafından babaya karşı açılacaktır. Ancak baba ölmüşse mirasçılarına karşı da açılabilir. Burada ananın dava hakkı çocuğun doğumundan itibaren 1 yıldır.
Tanıma davasını kim açabilir?
Tanıma; babanın, nüfus memuruna, mahkemeye, notere veya konsolosluğa yazılı başvurarak resmi senette ya da vasiyetnamede çocuğun kendisinden olduğunu beyan etmesidir.
Tanıma davasını tanıyan kişi açabileceği gibi tanınanın annesi, tanınan çocuk, çocuğun kayyumu veya vasisi, çocuk ölmüş ise mirasçıları da açabilir.
Babamı babalıktan nasıl reddederim?
Baba, babalıktan ancak soybağının reddi davası ile reddedilebilir. Çocuk ergin olduktan sonra 1 yıl içinde bu davayı açmak zorundadır.
Babayı reddetme davası nasıl açılır?
Babayı reddetme davası Aile Mahkemesi’nde, aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise Sulh Hukuk Mahkemelerinde “ Nesebin- soy bağının reddi” istemli dava dilekçesi verilerek açılır.
Reddi miras için ne yapılmalı?
Türk Medeni Kanunu madde 609’a göre mirasçı miras bırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü olarak beyanda bulunmak suretiyle mirası reddedebilir.
Bu ret beyanı mirasın tümünü kapsayacak şekilde kayıtsız ve şartsız olmak zorundadır. Miras kısmen reddedilemez.
Mirasın reddi için kanunda üç aylık hak düşürücü süre öngörülmüştür. Buna göre miras bırakanın ölümünden veya mirasçının mirasçı olduğunu öğrenmesinden itibaren üç aylık süre içinde mirasın reddi talebinde bulunması gerekir.
Miras reddedildikten sonra bundan dönmek mümkün değildir. Bunun istisnası Borçlar Kanunu’nda kendini gösterir. Madde 23 ve devam maddelerine göre yanılma, aldatma, korkutma sonucu mirasçının ret beyanında bulunması halinde yapılan ret işlemi için iptal talebinde bulunulabilir.
Evlat babasına dava açabilir mi?
Evlat babasına soy bağının reddi davası açabilir.
Biyolojik baba reddedildi ne demek?
Biyolojik baba reddedildi demek, biyolojik olduğu sanılan baba için nesebin reddi davası açılması ve davanın açan lehine sonuçlanmasıdır. Bu durumda biyolojik babanın “baba olmadığı” hükmolunur. Ve mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte çocuk ile baba arasındaki soybağı ilişkisinin, çocuğun doğumundan itibaren hiç kurulmamış olduğu kabul edilir.