BOŞANMA AŞAMALARI

Boşanma aşamaları, boşanma öncesi ve sonrasını kapsayan, taraflar için zor ve sancılı geçmesi muhtemel bir süreçtir.

Evliliğin yürümediğinin kabullenilmesi, aile ve boşanma danışmanına giderek evliliği kurtarma çalışmalar, boşanmaya karara verme, dava açma, boşanma, sonrası gibi uzun bir süreci kapsayan bu aşamaların her biri kişilerin üzerinde derin izler bırakır.

Taraflar boşanma aşamalarını olabildiğince kolay geçip yeni yaşamlarına adapte olmak isterler.

Bu yazımızda evliliklerini sona erdirmek isteyen çiftlerin boşanma aşamalarına ayrıntılı bir şekil değineceğiz.

BOŞANMA AŞAMALARI

Boşanma aşamaları kişiden kişiye değişir gibi görünse de boşanma danışmanları ve terapistlerin çalışmalarına göre, tüm boşanmaların belli aşamaları vardır.

Bu aşamaları şöyle sıralamak mümkündür:

Gerçekleri Görme Aşaması- Boşanma kararından 1 – 2 sene önce ortaya çıkar. Tarafların belki biri belki de ikisi birden evliliğin rayında gitmediğini görmeye ve dillendirmeye başlar. Hayal kırıklığı baskın hale gelir. Beklentilerin karşılanmaması hatta tam tersi olması, diğer eşe karşı güvensizlik, kin gütme, öfke, bitmeyen tartışmaları beraberinde getirir. Daha önce farkına varılmayan problemler bu aşamada gün yüzüne çıkar. Eşler arası duygusal uzaklık artar. Daha önce hiç sorun olamayan pek çok şey sorun olarak çiftlerin karşısına çıkar. Evliliğin avantajları ve dezavantajları daha çok irdelenmeye başlar. Ve boşanma için stratejiler bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde oluşturulmaya başlanır.

Bu aşamada korku, inkar, suçluluk duygusu, öfke, depresiflik ve mutsuzluk gibi duygular öne çıkar.

Memnuniyetsizliği Dile Getirme Aşaması– Bu aşama genellikle boşanma başvurusundan 8 ila 12 ay önce ortaya çıkar. Kişi, yaşadığı memnuniyetsizliği ve duygu karmaşasını karşısındaki kişiye ifade eder. Bu aşamada evlilik terapisi alınması faydalı olabilir. Belki birlikte baş başa bir tatile çıkılır ve evliliğin sağlaması yapılabilir. Duygu ve düşüncelerini eşine anlatan taraf rahatlar. Ancak bu süreç gel-git’lerin fazla olduğu bir süreçtir.

Boşanma Kararı Verme Aşaması– Bu aşama genellikle boşanma başvurusundan 6 ila 12 ay öncesinde ortaya çıkar. Kararı veren tarafın eşiyle arasında kapanması zor bir uzaklık oluşur. Bu süreçte eşlerden birinin başka bir ilişkisi söz konusu olabilir. Bu aşamada boşanılmak isteyen kişinin inkar, depresyon, reddedilme, özgüven kaybı ve öfke gibi farklı duyguları söz konusu olabilir. Her iki tarafta da kurban hissiyatı oluşur. Bu süreçte eşlerin birbirine karşı sabrı kalmadığı gibi, üzüntü, suçluluk ve endişe gibi duygular da doruğa çıkar.

Boşanma Davası Açma Aşaması– Eşlerin hem fiziksel hem de duygusal olarak ayrı olduğu bir aşamadır ve artık harekete geçilmiş, boşanma davası açılmıştır. Bu süreçte taraflar kendilerini yeniden tanımlaya başlar. Boşanma kararı çevreye, ailelere ve arkadaşlara açıklanır. Bu aşama travmatik bir aşamadır. Taraflar panikler, korku, utanç, suçluluk gibi duygular yaşarlar.

Gelişimi Kabullenme Aşaması– Hem boşanma hem de boşanma sonrasına yaşanana aşamadır. Kişi/ler yeni hayatlarına hem fiziksel hem de psikolojik olarak alışmaya çalışırlar. Hayatının kontrolünü eline yeniden alan kişi mutlu bir evliliği olmadığını ve boşanarak doğru yaptığını kendine telkin eder.

Yeni Başlangıçlar Aşaması– Boşanmadan sonra kişiler için en önemli aşamadır. Boşanmadan sonra başlar ve 4 yıllık bir zaman dilimine yayılır. Öfke, suçlama gibi duygular yerini bağışlamaya bırakır. Herkes yeni yaşam, kimlik, statü gibi durumları benimser. Yeni deneyimler, kişiler ve olaylar için daha açık olunan bir aşamadır.

Bu süreçler yazıda kolay gibi görünse de aslında oldukça uzun, zorlu ve sancılı bir süreçtir. Bir boşanmanın geride bırakılması kişilere göre değişse de 4- 8 yıl sürebilir. Bu süreci daha kolay atlatmak için boşanma ve aile terapisi almak çiftlerin daha doğru ir duruş sergilemesine yardımcı olur.

BOŞANMA NEDİR?

Boşanma davulla zurnayla düğünle dernekle başlayan evliliğin mahkeme kararı ile sona ermesidir.

Medeni Kanun’da düzenlenen boşanma belli sebeplere dayandırılmıştır. Taraflar sadece istedikleri için boşanamazlar, bunun için geçerli sebepleri olmalıdır. Bu sebepler de yasada belirtilmiştir. Kanun ayrıca boşanmanın da sonuçlarını ve fer’ilerini de düzenlemiştir.

Boşanmanın fer`ileri tazminat davasını, velayet davasını ve nafaka davasını barındırır. Bu davalar bazı durumlarda ayrı olarak açılabilir ancak genellikle boşanma davasının içinde görülüp karara bağlanır.

Boşanma genellikle anlaşmalı ve çekişmeli boşanma olarak ikiye ayrılır.

Anlaşmalı boşanma adı üzerinde tarafların boşanma ve sonuçları konusunda anlaştığı, bunu da düzenledikleri protokoller mahkemeye bildirdikleri boşanma türüdür.

Çekişmeli boşanma ise, tarafların boşanma ve sonuçları konusunda anlaşamamaları sonucunda gerçekleşir. Sebepleri arasında sadakatsizlik, şiddetli geçimsizlik, eşi darp etme ya da evi terk etme gibi nedenler vardır. Taraflar gerek boşanma sonrasındaki tazminat gerek nafaka gerekse de çocukların velayeti gibi konularda anlaşmazlığa düşerler.

BOŞANMA KARARININ ALINMASI

Boşanma kararı alınması sürecin aslında en zor kısmıdır. Birbirini severek evlenen, düğün dernekle bunu herkese ilan eden çiftler, bir süre sonra belli sebeplere dayanarak boşanmaya karar verebilirler. Bu karar ortada çocuk/lar da varsa daha da zor alınır. Özellikle çocuklar küçükse, ebeveynlerinin her ikisini de ihtiyacı varsa karar vermek daha da zor olabilir.

Türkiye’de çocuklarının etkilenmemesi için evliliğini devam ettirmeye çalışıldığı bir gerçektir ama evde çocuklar da dahil olmak üzere herkese zarar veren bir evlilik varsa sona erdirilmesi herkes için daha iyi olacaktır.

Nedenleri

Yukarıda da dediğimiz gibi boşanma için kanunda belirtilen geçerli sebepler olmalıdır. Bu geçerli sebepler yoksa keyfi bir şekilde boşanma söz konusu olamaz.

Boşanma sebeplerini şöyle sıralamak mümkündür:

Bu sebepler genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılır.

Genel boşanma sebepleri arasında:

• Güven sarsıcı davranışlar,
• Eşini sevmediğini beyan etme,
• Cinsel ilişkiden kaçınma,
• Eşi doğal olmayan yoldan cinsel birleşmeye zorlama,
• Eşlerin aile bireylerine kötü davranması ve hakaret etmesi,
• Aşırı borçlanma sebebi ile icra takibine maruz kalma gibi sebepler yer almaktadır.

Özel boşanma sebepleri arasında ise:

• Zina veya aldatma
• Terk
• Suç işleme ve haysiyetsiz bir hayat sürme
• Hayata kast, kötü veya onur kırıcı davranışlar
• Akıl hastalığı gibi sebepler vardır.
• Özel boşanma sebepleri aynı zamanda çekişmeli boşanma davası açma sebepleri olarak kabul edilir.

Bu sebeplerden biri veya birkaçı boşanma için yeterli sayılacaktır.

Bu noktada sadece şu açıklamayı yapmakta fayda vardır. Özel boşanma sebepleri nedeniyle boşanma davası açılmışsa, davacı, karşı tarafın kusurlu olup olmadığını ispatlamak zorunda değildir. Sadece özel bir boşanma sebebi olduğunu ispatlaması yeterlidir.

Genel boşanma sebeplerinde ise taraflar birbirinin kusurlu olduğunu ispatlamakla yükümlüdür.

Öte yandan ABD’de boşanma alanında yaptığı araştırmalarla tanınan Paul James Bohannan ise boşanmanın 6 farklı boyutu olduğunu belirtir. Bu boyutlar şöyledir:

DUYGUSAL BOŞANMA

Duygusal isteksizlik ve en azından bir tarafın arzularının azalmasıyla başlar. Aile olmanın işlevleri yerine getirilse de eşlerin birbirine karşı duygusal yoğunluklarının giderek bitmesidir. İlişkinin bitmiş olduğunu kabullenen çiftler boşanma kararı alırlar. Karşılıklı duygusal yoğunluğun azalması; çatışmaların artması, memnuniyetin azalmasıyla devam eder ve boşanma kararı kolaylaşır. Sevgisinin bittiğini hisseden taraf boşanma kararını dile getirdiğinde eşi bunu kabul etmek istemeyebilir, öfkesi artabilir ve inkara gidebilir.

YASAL BOŞANMA

Boşanmanın formalite ve prosedürlerini içeren, resmi süreçtir. Boşanmanın en yalın kısmıdır.

EKONOMİK BOŞANMA

Çiftlerin karşılıklı mal paylaşımlarını içeren süreçtir. Ortak ve uzlaşı içinde karar alındığında eşler yorulmamaktadır. Fakat aksi durumlar hem yargı sürecinin uzamasını hem de ruhsal anlamda yorgunluk getirmektedir. Kişiler maddi açıdan iyi koşullarda olsalar bile ekonomik ayrılıklar zorlu olabilmektedir.

SOSYAL BOŞANMA

Bir aile veya çift olmak, beraberinde sosyal çevrenin de paylaşılmasını getirmektedir. Bir ayrılık durumunda artık partnerle değil bekar bir birey olarak bu ortamda bulunulmaktadır. Yeni bir statü, beraberinde yeni farklılıklar getirir. Genelde bir tarafın aynı sosyal çevreyle devam ettiği ve eski eşin dışlandığı ya da kendine yeni bir sosyal ortam kurduğu durumlar görülmektedir.

Böyle durumlarda dışarıda kalan kişi yas süreci yaşayabilir.

EBEVEYN BOŞANMASI

Kişiler duygusal boşanmada olduğu gibi ilişkiyi bitirme kararı alabilirler fakat çocukların varlığında aile işlevlerini yerine getirmelidirler. Velayet bir tarafta olsa dahi, yeni evlilikler ya da ilişkiler olsa bile çocuklar söz konusu olduğunda kişiler hala ebeveyn rolündedirler ve görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler.

PSİKOLOJİK BOŞANMA

Bütün bu süreçlerin içinde belki de en uzun süren, yasal boşanma olsa bile hala kabullenilememiş ayrılıkların söz konusu olabildiği dönemdir. Son vedalaşmalar, hesaplaşmalar, çözümler ardından ruhsal bir çözülme getirebilir. Bireylerin kişisel özellikleri, var olan ruhsal problemler, depresyon, daha önce yaşanmamış yaslar, kayıplar, sosyal ve finansal kaynaklar bu dönemin uzun veya kısa olmasında belirleyici olabilmektedir. Tüm zorluklara rağmen farkındalık kazanılmış ve kabullenilmiş kayıplar kişisel gelişimimize katkı sağlayabilmektedir. Ruhsal boşanma tamamlanmadığında, kişilerin birbirlerini suçladıkları, hemen başka ilişkilere başladıkları ya da tamamen inkar içinde oldukları durumlar da söz konusu olabilir.

Bu aşama her zaman en son ve en zor aşama olarak kabul edilir.

Bohannan’ın bu aşamalarını farklı yorumlayan 4 bilim insanı ise boşanmayı “Boşanma öncesi yaşanan aşamalar” ve “Boşanma sonrası yaşanan aşamalar” olarak ikiye ayırmıştır.

BOŞANMA ÖNCESİ SÜREÇ
Bu süreç 3 aşamadan oluşmaktadır:

• Düş kırıklığı
• Aşınma
• Kopukluk

Düş kırıklığı aşaması duygusal boşanmanın ilk belirtisidir. Umulan ve yaşanan farklıdır, bu nedenle belki bir belki iki taraf da hayal kırıklığı yaşar.

Aşınma, paylaşımın azaldığı hatta hiç olmadığı, sevgi ifadesi olan davranışlardan ve cinsel ilişkiden kaçınılan aşamadır. Eşlerin birbirine karşı olumsuz duygularının arttığı bir dönemdir.

Kopukluk aşaması ise eşler aynı çatı altına olsalar bile geçimsizliğin arttığı, ilişkinin değerini yitirdiği ve genellikle eşlerin başka bir yaşam hayal ettiği aşamadır.

BOŞANMA SONRASI SÜREÇ

Bu süreç 2 aşamadan oluşmaktadır.

• Yas
• İkinci ergenlik

Ayrılık sonrası ilk aşama yas aşamasıdır. Taraflar bu aşamada gerçekleri reddetmekte, kaybettiğini düşündükleri şeyleri geri almak için pazarlık yapmaktadır.

Yastan sonra gelen dönemin ikinci ergenlik olarak nitelendirilmesi ise bireyin yeni bir kişilik arayışına girmesi ile bağlantılıdır. Çünkü boşanılan eşle birlikte alışkanlıklar, sosyal statüler, ekonomik durum gibi kriterler değişime uğramakta ve bireyler yeni bir dünyaya adım atmaktadırlar.

Tüm bu süreçler aslında boşanan kişiler ile direkt etkilidir. Bu aşamalardan en az hasarla geçilmesi ilişkinin kaç yıllık olduğuna, çocuklara, ortaya çıkan değişimlerin radikal ve keskin olup olmadığına, kişilerin olayları ve boşanmayı nasıl yorumladıklarına bağlıdır.

BOŞANMA VE BOŞANMANIN ETKİLERİ

Boşanmanın aşamalarını anlattıktan sonra boşanmanın kadın ve erkek eş üzerindeki etkilerine de kısaca değinmek gerekir.

Boşanma süreci evliliğin iki tarafı içinde kolay bir süreç değildir. Boşanmanın yarattığı psikolojik duygu durumu erkeklerde; içe kapanıklık, çevresindeki insanlardan gizli ağlama, iş performanslarında düşüş, motivasyon eksikliği, aile ortamına özlem gibi birçok olumsuz etkilere neden olabilmektedir.

Boşanmanın Türkiye benzeri ülkelerdeki kadınlar için en zor aşaması ise “Boşanmış bir kadın olmak”tır.

Ekonomik kayıplar, toplumsal konumunda kayıplar, arkadaş ortamından uzaklaşmanın yarattığı kayıplar, kendine güvende kayıplar ve kendi ailesinin baskısı gibi durumlar kadının bu süreçte karşı karşıya kalacağı olumsuzluklardan sadece bir kaçıdır.

Yalnızlık, gelecek kaygısı, çocuklar onda kaldıysa çocuklara hem anne hem baba olmaya çabalama, güven kaybı, tacizlerle başa çıkmaya çalışma, depresyon gibi durumlar da boşanma sonrasında sıklıkla karşılaşılan durumlardandır.

BOŞANMA DANIŞMANLIK HİZMETİ

Boşanma danışmanlık hizmeti ile, çiftler zorlu bir boşanma sürecini daha sorunsuz atlatabilirler.

Bu süreçte alınacak danışmanlık hizmeti çiftler arasında bozulan iletişimi düzeltebilir. Boşanma sebepleri değerlendirilir. Varsa çocuk veya çocuklar ile ilgili neler yapılması gerektiği değerlendirilir. “İyi” bir boşanma süreci geçirilmesi için yapılması gerekenler çiftlere anlatılır.

Çocuklara, iki ebeveynin farklı evlerde yaşamasının kendilerini nasıl etkileyeceği anlatılır.

Boşanmanın da tıpkı evlilik gibi normal bir durum olduğu tüm taraflara anlatılır.

Boşanma sonrasında oluşan yeni duruma alışma, adapte olma, uzun süreçte yeni ilişkilere başlama gibi konular da boşanma danışmanlık hizmeti kapmasında taraflarla konuşulur.

AİLE VE BOŞANMA SÜRECİ

Aile ve boşanma süreci, tüm aile bireylerini etkileyen bir süreçtir. Evliliğin kadın ve erkek tarafının etkilendiği kadar çocuklar da etkilenmektedir. Bu sürecin en az hasarla atlatılması hem anne babaların süreci doğru yönetmelerine hem de alacakları danışmanlık hizmetine bağlıdır. Zira boşanmanın sağlıklı bir şekilde olması en çocukları etkiler.

Aile terapisi ile boşanma sürecinin ortaya çıkaracağı sorunlar azaltılmaya, en aza indirilmeye çalışılır.

Terapi eşler arasındaki çatışmaların çözümüne odaklanır. Ayrılık süreciyle birlikte ortaya çıkacak olan çatışmaları azaltmak ve bireylerin en az zararla bu süreci atlatması en temel hedeftir.

Çocuklarla ilgili uyum ve sorumluluk noktalarıyla birlikte çocukların bu zorlu süreçte en az hasarla çıkabilmesi için ne tür tavır ve tutumlar içerisinde olmaları gerektiği konuşulur. Ayrıca sorumluluklar ve bu sorumlulukların dağılımı hakkında konuşulur. Bununla birlikte ayrılan çiftlerin bundan sonraki yaşamlarını planlamaları ve düzenlemeleri yapılacak olan planlamalar üzerine görüşmeler yapılır.

SÜREÇ NASIL İLERLER?

Boşanma danışmanlığı alma fikri, boşanma öncesinde şekillenir. Bu hizmet öncelikle boşanmanın kadın, erkek ya da çocuklar için daha az hasarla tamamlanması için alınır.

Boşanma öncesinde ve sonrasında çiftlerin birbirlerine ve çocuklarına nasıl davranması, neleri yaması, neleri yapmaması gerektiği danışman tarafından anlatılır.

Örneğin çocukların ruh sağlığı için tartışmaların çocukların önünde yapılmaması gerektiği tavsiyesine bulunan danışman çiftlere boşanmanın da evlilik kadar normal bir olay olduğunu anlatır.

Evliliğin sona ermesi ile birlikte bu kez boşanma psikolojisine giren taraf ya da taraflar psikolojik destek almak ister ve bunun arayışına girerler. Danışman bu noktada da isteğe bağlı olarak devrededir Bu kez boşanmış ama ebeveynliği devam eden, bu nedenle de istemeseler de görüşmek zorunda olan kadın ve erkeğe telkinlerde bulunur.

Boşanmış bir kadın olarak hayatına devam eden erkek ve kadının bu süreci daha sancısız atlatması için destek olur.

Bu noktada boşanma danışmanı çocuklara da destek olmaya çalışır. Çünkü boşanmanın asıl yükünün boşanmaya kadar anne ve babasıyla yaşamaya alışmış, ancak boşanma ile tüm düzeni alt üst olan çocuklar çekmektedirler.

BOŞANMA DANIŞMANI ÜCRETLERİ

Boşanma danışmanı ücretleri yaşanılan şehre, alınacak hizmetlere vb. farklı kriterlere göre değişim gösterir.
Siz de bütçenize uygun bir hizmet için iyi bir araştırma yaparak uzman desteğinizi alabilirsiniz.

BİZE ULAŞIN

Boşanma süreçleri ve boşanma danışmanı hakkında her sorunuza cevap vermek için buradayız. Aklınıza takılan ne varsa cevabını bulmak, boşanma davalarını açmak ve boşanma psikolojisinden bir an önce kurtulmak için bize kolayca ulaşabilirsiniz.

Boşanma davalarınızda, her türlü sorununuzda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.

Sorununuzun gerçekçi bir değerlendirmesi ve çözüm yolları için bize başvurabilirsiniz.