Vesayet Nedir, Vasi Nasıl Tayin Edilir?

Hükümlülerin, akıl hastası kişilerin, savurgan veya bağımlılığı olan kişilerin, velisi olmayan küçüklerin hak ve menfaatlerini korumak anlamına gelen vesayet, önemli bir toplumsal görev görür. Zira vesayet kurumu sayesinde kişilik haklarını ve mal varlığını koruma gücünden yoksun olan kişiler yasayla koruma altına alınmış olur.

Yaşlılığa ya da hastalığa bağlı kişilerin, küçük olup yasal haklarını korumayanların hukuki anlamda korunma yöntemidir. Ki bu konu ile ilgili haberler sık sık medyada da yer almaktadır.

Ünlü kişilerden bazıları yaşlı, akıl sağlığı yerinde olmayan yakınlarına ( Anne- baba- teyze) vasi atanmasını isteyebilmektedir.

Bu noktada vesayet nedir sorusunu cevapladığımız gibi vasilik nedir sorusunu da cevaplamamız gerekir.

Vasilik Nedir?

Vesayet nedir kadar çok sorulan bir soru da “Vasilik nedir”dir.

Vasi mahkeme tarafından velayet altında olmayan reşit olmayanlara ve yasal hakları kısıtlanan kişilere atanan yasal temsilcidir. Bu temsilcinin yaptığı işe ise vasilik denir. Hedefi küçük ve kısıtlı kişilerin yasal haklarının korunmasını sağlamaktır.

VASİ TAYİNİ HANGİ HALLERDE GEREKİR?

Medeni Kanun’un 404. ve 408. maddeleri arasında vasi atanmasının gerektiren haller düzenlenmiştir.

Ana vesayet nedenleri yaş küçüklüğü ve kısıtlılık halidir.

Maddeler bu nedenlerin açıklamasını da son derece açık bir şekilde ortaya koymuştur.

Yaş Küçüklüğü Nedeniyle

Medeni Kanun’un 404. maddesine göre “Velâyet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır.

Görevlerini yaparlarken vesayeti gerektiren böyle bir hâlin varlığını öğrenen nüfus memurları, idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.

Kısıtlama nedeniyle

Kısıtlılık hali farklı sebeplere dayanabilir. Kanun bu durumları şöyle belirlemiştir.

Akıl hastalığı ya da akıl zayıflığı
Savurganlık, madde veya alkol bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim
Hürriyeti bağlayıcı ceza
Talep üzerine

Akıl hastalığı ya da akıl zayıflığı: 405’inci maddeye göre “Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır.

Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.

Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim: Madde 406’ya göre savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır.

Özgürlüğü bağlayıcı ceza: Medeni Kanun’un 407. maddesine göre “Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.

Cezayı yerine getirmekle görevli makam, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.

İstek üzerine vesayet: Bu durumu 408.madde düzenlemiştir. Maddeye göre, “Yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.”

VESAYET HAKKI NEDİR?

Vesayet nedir kadar çok merak edilen ve cevabı aranan bir diğer soruya geldi sıra.
Soru vesayet hakkı nedir sorusudur. Cevabı ise şöyledir:

Herhangi bir sebeple velayet altında olmayan, velayetin değiştirilmesi mümkün olmayan küçükler ve sınırlı ehliyetsiz durumundaki kısıtlılar, vesayet altına alınır. Bunu sağlayan durum, bu kişilerin sahip olduğu vesayet hakkına haiz olma halidir. Bu hakkın kısıtlanması mümkün değildir. Öyle k çoğu zaman bu hakkın kullanımı doğrudan talep üzerine olmamaktadır.

Genellikle başka bir mahkeme veya idari makam durumu fark ettiğinde gerekli işlemlerin yapılması için mahkemeye bildirimde bulunur.
İsteğe bağlı kısıtlılık halinde doğrudan başvurma da istisnai niteliktedir.

Çoğunlukla yetkisiz 3. kişinin başvurması ve kişinin bu duruma rıza göstermesiyle vasi atanır.

VESAYET DAVASI

Vesayet davasında görevli ve yetkili mahkeme küçüğün veya vasi tayin edilecek kısıtlının ikamet ettiği yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesidir.

Vasilik davası, hasım gösterilmeden, küçük veya kısıtlının açık kimliği ve vasi tayin edilmesini gerektirecek durumun da açıkça belirtildiği dava dilekçesinin Sulh Hukuk Mahkemesine verilmesiyle açılır.

Vasilik davasının sonunda kişi kısıtlanır ve kendisine vasi tayin edilirse, vasi 2 yıllığına görevlendirilir. Bu süre ikişer yıl uzatılabilir. Ancak vasi 4 yıl sonunda görevden çekilebilir. Vasi olarak tayin edilen kişinin mutlaka ergin olması gerekir.

Öte yandan bir kimseye birden çok vasi atanması da mümkündür.
Vasi olarak görevlendirmede eş veya yakın akrabalara, yerleşim yerinin yakınlığı ve kişisel ilişkiler de göz önünde bulundurularak öncelik tanınır. Ayrıca kendisine vasi tayin edilecek kısıtlının veya anne ve babasının göstereceği kişi, haklı nedenler engel olmadıkça vasi olarak atanır.

Noterden Vasi Tayini Yapılabilir Mi?

Noter, vasi tayin edilmesinde yetkili bir merci değildir. Noterden vasi tayin edilmesiyle bir kişinin vesayet altına alınması mümkün olmaz. Bireyleri vesayet altına almak yalnızca Türk Mahkemelerine ait bir haktır.

Ancak noterlerin vesayet konusunda yükümlülükleri vardır. Noterler görevlerini yerine getirirken küçüğün velayet altında olmadığını tespit edebilir. Tespit sonrası durumda noter, durumu vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.

VASİLİK DAVASI ATAMA USULÜ NASILDIR?

Vasi atamasının nasıl olduğuna ilişkin usuller Medeni Kanun’un 413 ile 425’inci maddeleri aralığında yer alır.

Vesayet makamı, atama işlemini ivedilikle yerine getirmelidir.

Vesayet makamı durumdan haberdar olur olmaz resen harekete geçmeli ve vasi atama prosedürünü uygulamaya başlamalıdır.

Gerekli gördüğü hallerde vesayet makamı, prosedür tamamlanana ve vasi kararı verilene kadar, kişinin menfaatlerini gözeterek geçici önlemler de alabilir.

VESAYET DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Vesayet davalarında yetkili mahkeme, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki mahkemedir.

Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesidir. Bu mahkeme aynı zamanda vesayet makamı olarak adlandırılır.

Vesayete ilişkin davalar, basit yargılama usulüne tabi olup hasımsız olarak açılır.

Vesayet Davası Dilekçe Örneği

Vesayet davasında dava dilekçesini bir avukatla birlikte hazırlamak sn doğrusudur ancak internetten bulunabilecek dilekçe örnekleri de incelenebilir.

Vesayet davası dilekçe örneğimizden yararlanabilir ya da ikamet ettiğiniz yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi kalemine sözlü olarak beyanda bulunarak mahkemenin re’sen hareket etmesini sağlayabilirsiniz.

Dilekçe örneğimiz ise aşağıdadır:

…..SULH HUKUK MAHKEMESİNE

DAVACI : Ad, soyad, kimlik numarası ve adres.

DAVALI : Hasımsız

KISITLI ADAYI : Kısıtlanması ve hakkında vasi atanması istenen kişinin adı, soyadı, kimlik numarası ve adresi

KONU : ……… ……….’nın kısıtlanarak vesayet altına alınması ve vasi olarak şahsımın görevlendirilmesi talebimdir.

AÇIKLAMALAR :

1-) Kısıtlı adayı ………..

2-) Açıklanan hususlar nedeniyle kısıtlı adayı …… hakkında, sayın mahkemenizce kısıtlılık kararı verilerek vesayet altına alınmasına, vasi olarak ise şahsımın tayin edilmesini mahkemenizden talep ederim.

HUKUKİ NEDENLER: Türk Medeni Kanunu madde 405 ve sair Kanun hükümleri

DELİLLER : Nüfus kayıt örneği, sağlık kurulu raporu, bilirkişi incelemesi, tanık ve her türlü yasal delil.

SONUÇ VE TALEP : Yukarıda açıkladığım ve re’sen gözetilecek hususlara binaen;

Kısıtlı adayı …… hakkında, sayın mahkemenizce kısıtlılık kararı verilerek vesayet altına alınmasına, vasi olarak ise şahsımın tayin edilmesini mahkemenizden talep ederim. ../../2022
Ad Soyad (İmza)

Vesayet Davası Ne Kadar Sürer?

Vesayet davası yaklaşık 1 yıl sürer. Bu sürenin uzunluğu ya da kısalığı dava açıldıktan sonra duruşma belirlenmesi, kurumlardan istenecek belgelerin toplanması, varsa tanıkların ve gerektiriyorsa ilgilinin dinlenilmesi gibi hususlara bağlıdır.

VASİ ATANMASI NEDİR?

Medeni Kanun’un 413 ve 425’inci maddeleri aralığı Vasi atamasının ne olduğu, vasilik ile ilgili hükümleri içeren maddelerdir.

Vasi, vesayet altına alınıp hak ve yetkileri kısıtlanmış kişiye onun yerine bazı işlemlerde bulunsun diye atanan kişidir.

Atamayı sadece Türk mahkemeleri yapabilir başka bir yetkili merci yoktur.

Vasi atanacak kişinin mutlaka ergin, ehil ve görevi ifa edebilecek yetenekte olması gerekir. Bu olumlu şartlara sahip olmaması halinde kişinin vasi olarak atanabilmesi mümkün değildir.

Medeni Kanun’un 419’uncu maddesi vasi atanmasını şöyle hükme bağlamıştır:

Vesayet makamı, gecikmeksizin vasi atamakla yükümlüdür.
Gerek duyulduğunda henüz ergin olmayanların da kısıtlanmasına karar verilebilir; ancak, kısıtlama kararı ergin olduktan sonra sonuç doğurur.
Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır.

Öte yandan Türk kanunları vasi tayini konusunda eş ve hısımlara öncelik tanımıştır. Ancak eşin diğer akrabalara göre öncelikli değildir. Hakim, somut ilişkileri değerlendirerek; kısıtlı veya küçüğün lehine olmak kaydıyla vasi ataması yapar.
Medeni Kanun’un 415’inci maddesinde bunun dışında haklı sebepler olmadıkça, hakimin, vesayet altına alınacak kişi ya da anne veya babasının istediği kişiyi vasi olarak ataması gerektiğine işaret edilir.

Vesayet makamı, mümkün mertebe ilgililerin isteğine bağlı olarak hareket etmelidir. Hakim talebin aksine bir hüküm oluşturursa; bu noktada ilgililerin denetim makamına itiraz hakkı doğar.

Vasi atanmasında yerleşim yerlerinin yakınlığı ve kişisel ilişkiler göz önünde tutulur.

Vasi Tayini Şartları Nelerdir?

Vasi olarak tayin edilecek kişide, bir takım hallerin mevcut olmaması gerekir. Medeni Kanun’un 417’nci maddesine göre

Kısıtlı olmak.
Kamu hizmetinden yasaklı olmak.
Haysiyetsiz hayat sürmek.
Çıkarların çatışması.
Aralarında düşmanlık bulunması.
İlgili vesayet daireleri hakimi olmak durumları vasi olmaya engeldir.

Ayrıca vasilik görevinin kabul etmeyebilecek kişiler de vardır. Bu kişiler:

Altmış yaşını doldurmuş olanlar,
Bedensel engelleri veya sürekli hastalıkları sebebiyle bu görevi güçlükle yapabilecek olanlar,
Dörtten çok çocuğun velisi olanlar,
Üzerinde vasilik görevi olanlar,
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, hâkimlik ve savcılık mesleği mensupları’dır.

Vasi olarak tayin edilen kişi, kanunda sayılan kaçınma sebeplerine haiz değilse, kendisine yüklenen bu görevi kabul etmek zorundadır. Kabul etmemesi durumunda nasıl bir yaptırım olacağı kanunda belirtilmemiştir ama yerine yeni birisi atanana kadar görevini ifa etmeyen mevcut vasi, bu sebeple doğacak olan zararlardan sorumlu tutulur.

VESAYET MAKAMI NEDİR?

Vesayet organları vesayet daireleri (Sulh Hukuk ve Asliye Hukuk Mahkemesi) ile vasi ve kayyımlardır.

Kamu vesayeti, vesayet makamı ve denetim makamından oluşan vesayet daireleri tarafından yürütülür. Vesayet makamı, sulh hukuk mahkemesi; denetim makamı, asliye hukuk mahkemesidir

Vesayet Makamına Şikayet

Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kişi ve her ilgili, vasinin eylem ve işlemlerine karşı vesayet makamına şikâyette bulunabilir.

Vesayet makamının kararlarına karşı tebliğ gününden başlayarak on gün içinde denetim makamına itirazda bulunulabilir.

Vesayet Makamının İzni Gereken Haller

Vasi atandıktan sonra bazı iş ve işlemler için vesayet makamından izin alınması gerekmektedir. Bu iş ve işlemler şöyledir:

Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir aynî hak kurulması,
Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,
Olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işleri,
Ödünç verme ve alma,
Kambiyo taahhüdü altına girme,
Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması,
Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması,
Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması,
Mal rejimi sözleşmeleri, mirasın paylaştırılması ve miras payının devri sözleşmeleri yapılması,
Borç ödemeden aciz beyanı,
Vesayet altındaki kişi hakkında hayat sigortası yapılması,
Çıraklık sözleşmesi yapılması,
Vesayet altındaki kişinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleştirilmesi,
Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi.

Vesayet Makamından İzin Alınmazsa Ne Olur?

Vasinin yetkili vesayet dairelerinin iznini almadan yatığı işlemler vesayet altındaki kişinin vasinin izni olmaksızın yaptığı işlem gibi kabul edilir.

Vesayet daireleri olan Sulh Hukuk Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesinin izni alınmadan yapılan işlemler, bu daireler tarafından daha sonra onaylanırsa hukuki geçerlilik kazanır.

Denetim Makamının İzni Gereken Haller

Denetim Makamından (Asliye Hukuk Mahkemesi) izin alınması gereken durumlar da vardır. Bu durumlar da şöyledir:

Vesayet altındaki kişinin evlât edinmesi veya evlât edinilmesi,
Vesayet altındaki kişinin vatandaşlığa girmesi veya çıkması,
Bir işletmenin devralınması veya tasfiyesi, kişisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir sermaye ile bir şirkete ortak olunması,
Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri yapılması,
Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleşmesi yapılması,
Küçüğün ergin kılınması,
Vesayet altındaki kişi ile vasi arasında sözleşme yapılması.

VASİNİN GÖREV VE YETKİLERİ

Vasinin öncelikli görevi kısıtlı ya da küçük bireyin kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmektir.

Medeni Kanun’un 438’inci maddesinde belirlenen görevler ise şunlardır:

Göreve başlama:

Defter tutma

Madde 438- Vasiliğe atanma kararının kesinleşmesi üzerine vasi ile vesayet makamının görevlendireceği bir kişi tarafından, vakit geçirilmeksizin, yönetilecek malvarlığının defteri tutulur. Vesayet altındaki kişi ayırt etme gücüne sahipse, olanak bulunduğu takdirde defter tutulurken hazır bulundurulur.

Koşullar gerektirdiği takdirde denetim makamı, vasi ve vesayet makamının isteği üzerine vesayet altındaki kişinin malvarlığının resmî defterinin tutulmasına karar verebilir. Bu defter, mirastaki resmî defterin alacaklılara karşı doğurduğu sonuçları doğurur ve oradaki usul uyarınca tutulur.

Değerli şeylerin saklanması

Kıymetli evrak, değerli eşya, önemli belge ve benzerleri, malvarlığının yönetimi bakımından bir sakınca yoksa, vesayet makamının gözetimi altında güvenli bir yere konulur.

Taşınırların satılması

Vesayet altındaki kişinin menfaati gerektirirse değerli şeylerin dışındaki taşınırlar, vesayet makamının vereceği talimat uyarınca, açık artırma ile satılır. Hâkim, özel durumları, taşınırın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne alarak pazarlıkla satışa da karar verebilir.

Vesayet altındaki kişinin kendisi veya ailesi için özel bir değer taşıyan şeyler, zorunluluk olmadıkça satılamaz.

Paraların yatırılması

Yatırma zorunluluğu

Vesayet altındaki kişinin kendisi veya malvarlığının yönetimi için gerekli olmayan paralar, faiz getirmek üzere, vesayet makamı tarafından belirlenen millî bir bankaya yatırılır veya Hazine tarafından çıkarılan menkul kıymetlere çevrilir.
Paranın yatırılmasını bir aydan fazla geciktiren vasi, faiz kaybını ödemekle yükümlüdür.

Yatırımların dönüştürülmesi

Yeteri kadar güven verici olmayan yatırımlar, güvenli yatırımlara dönüştürülür. Dönüştürme işleminin uygun zamanda ve vesayet altındaki kişinin menfaati gözetilerek yapılması gerekir.

Ticarî ve sınaî işletmeler

Vesayet altındaki kişinin malvarlığı içinde ticarî, sınaî veya benzeri bir işletme varsa; vesayet makamı, bunların işletilmesinin devamı veya tasfiyesi için gerekli talimatı verir.

Taşınmazların satılması

Taşınmazların satışı, vesayet makamının talimatı uyarınca ve ancak vesayet altındaki kişinin menfaati gerekli kıldığı hâllerde mümkündür.

Satış, vesayet makamının bu iş için görevlendireceği bir kişi tarafından vasi de hazır olduğu hâlde açık artırmayla yapılır ve ihale vesayet makamının onamasıyla tamam olur; onamaya ilişkin kararın ihale gününden başlayarak on gün içinde verilmesi gerekir.

Ancak denetim makamı, istisnaî olarak özel durumları, taşınmazın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne alarak pazarlıkla satışa da karar verebilir.

Özen ve temsil

Vesayet altındaki kişi küçük ise, vasi onun bakımı ve eğitimi için gereken önlemleri almakla yükümlüdür.

Vesayet dairelerinin yetkilerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, vasi bu konuda ana ve babanın yetkilerine sahiptir.

VESAYET İLİŞKİSİNİN VE VASİLİK GÖREVİNİN SONA ERMESİ

Vasilik görevinin sona ermesi birkaç farklı şekilde olur.

Fiil ehliyetinin yitirilmesi ve ölüm

Vasilik görevi, vasinin fiil ehliyetini yitirmesi veya ölümüyle sona erer.

Sürenin sona ermesi ve uzatılmaması

Sürenin dolması

Vasilik görevi, uzatılmadığı takdirde, sürenin dolmasıyla sona erer.

Engelin veya kaçınma sebebinin ortaya çıkması

Vasi, vasiliğe engel bir sebebin ortaya çıkması hâlinde görevinden çekilmek zorundadır.

Vasi, bir kaçınma sebebi ortaya çıktığı takdirde sürenin bitiminden önce görevinden alınmasını isteyebilir; ancak, önemli sebeplerin varlığı hâlinde görevine devam etmek zorundadır.

Göreve devam zorunluluğu

Görevi sona eren vasi, yenisi göreve başlayıncaya kadar zorunlu işleri yapmakla yükümlüdür.

Ayrıca vasi görevden de alınabilir. Bunun için vasinin, görevini ağır surette savsaklaması, yetkilerini kötüye kullanması veya güveni sarsıcı davranışlarda bulunması ya da borç ödemede acze düşmesi gerekir. Bu durumda, vesayet makamı tarafından görevden alınır.

Vasinin görevini yapmakta yetersizliği sebebiyle vesayet altındaki kişinin menfaatleri tehlikeye düşerse, vesayet makamı kusuru olmasa bile vasiyi görevden alabilir.

VASİ KARARI NEDİR?

Vesayet nedir sorusunu soran kişilerin sorduğu bir diğer soru da “vasi kararı” nedir sorusudur.

Vasi kararı vesayet makamı tarafından verilen, kısıtlama ve vasi atanmasına ilişkin karara denir.

Bu karar, vasiye hemen tebliğ edilmelidir. Vasi kararı ilgilisine tebliğ edilmeden kesinleşmiş değildir.

Öte yandan vasi kararı içeriğinde bir kısıtlama söz konusuysa; bu karar, kısıtlının yerleşim yerinde ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan olunur.

Vasi olarak atanan kişi, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 gün içinde karara karşı itirazını ve varsa kaçınma sebebini vesayet makamına bildirmelidir.

Eğer vesayet makamı itirazı veya kaçınma sebebini haklı görürse itirazı kabul eder ve kararı kaldırır ardından yeni bir vasi atar. Ancak itirazı yerinde görmezse itirazın reddine karar verir ve kişinin vasiliği devam eder.

VASİLİK SÜRESİ NE KADAR?

Medeni Kanun’un 456’uncı maddesine göre vasi iki yıl için atanır. Madde kuralı şöyle anlatır:

“Vasi kural olarak iki yıl için atanır. Vesayet makamı, bu süreyi her defasında ikişer yıl uzatabilir.

Dört yıl dolunca vasi, vasilikten kaçınma hakkına hakkını kullanır.” Bu hükümden de anlaşılacağı üzere vasilik süresi kural olarak yıldır. Ve ikişer yıl artırılabilir.”

VASİNİN YETKİLERİ NELERDİR?

Vasinin görev süresi boyunca kullanabileceği bazı önemli yetkileri vardır. Bu yetkiler arasında taşınmazları satma gibi ekonomik kararları almak olduğu gibi evlenmesi ile ilgili görüş bildirmek gibi özel hayat ile ilgili konular da vardır.

Bu yetkiler şöyledir:

Ticari ve sınai işletmelerle ilgili yöntem belirleme: Burada karar vesayet makamındadır. Vasi sadece verilen talimata göre hareket edebilir.

Taşınmazları satma: Taşınmaz satışı için mutlak bir zorunluluk olması gerekir. Eğer vesayet altındaki kişin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamada zorluk çekerse, nakit parası ve taşınır mallarının gücü yetmezse vesayet makamının talimatı doğrultusunda taşınmazlar satılabilir.

Diğer görevler: Vasi, vesayet altındaki kişinin evlenmesine izin verilmesi noktasındaki görüşlerini vesayet makamına karşı beyan edebilir. Ayırt etme gücünden yoksun küçük için nafaka davası açılması gerekiyorsa, vasi bu işlemi küçük adına yapabilir.

VASİLİKTEN ÇEKİLME NEDİR?

İki yıl süresi bulunan vasilikte, normal şartlarda vasi, bu süreyi doldurmadan görevinden çekilemez. Ancak kanun koyucu bazı şartlar altında vasiye vasilikten çekilme hakkı tanımıştır.

Bu durumlar şöyledir:

Vasiliğe engel bir durumun olması: Kısıtlı olma, kamu hizmetlerinden menedilmiş olma, haysiyetsiz ve onursuz bir yaşam sürmek, vesayet altına alınacak kişi ile menfaat çatışması içerisinde olma, vesayet altına alınacak kişiye karşı düşmanlık barındırmak vasilikten çekilme için sebep zorunlu sebeptir.

Kaçınma sebebinin sonradan ortaya çıkması: Eğer vasilikten kaçınma sebebi vasi atanmasından sonra ortaya çıkarsa vasinin çekilme hakkı vardır.

Haklı sebebin ortaya çıkması: Vasinin görevini icra ettiği sürede bir haklı nedeni ortaya çıkarsa vasilikten çekilme talebinde bulunabilir. Nedenin haklı olup olmadığının tespitini vesayet makamı yapar. Vasinin yurt dışına çıkmasını haklı sebeplerden biridir.

VASİLİĞİN KALDIRILMASI NEDİR?

Vasiliğin kalkması iki şekilde gerçekleşir. Vesayet altına alınan kişinin kısıtlılığının kalkması ve vasinin vasilik görevinin elinden alınması vasiliğin kalkmasını sağlar.

Vesayet altına alınan kişinin kısıtlılığına sebep olan durum ortadan kalkarsa vasiye gerek kalmaz ve vasilik kaldırılır.

Vasinin görevini elinden alınması içinse bazı durumların ortaya çıkması gerekir. Örneğin, vasi kötü bir yaşam tarzı sürüyorsa vasilik yetkisi elinden alınabilir.

YAŞLILARA VASİ TAYİNİ OLUR MU?

Bu konu basında sık sık karşımıza çıkan bir konudur ancak yaşlılık tek başına vasi atanmasına neden bir durum değildir. Ancak yaşı kişide akıl zayıflığı, kendini idare edememe gibi durumlar varsa vasi tayini söz konusu olabilir.

VASİLİK ÜCRETİ NE KADAR?

Vasiye ödenecek ücret Medeni Kanun’un 457’inci maddesinde düzenlenmiştir. Madde şöyledir:

“Vasi, vesayet altındaki kişinin malvarlığından, olanak bulunmadığı takdirde Hazineden karşılanmak üzere kendisine bir ücret verilmesini isteyebilir. Ödenecek ücret, yönetimin gerektirdiği emek ve yönetilen malvarlığının geliri göz önünde tutulmak suretiyle her hesap dönemi için vesayet makamı tarafından belirlenir.”

VASİLİK SORGULAMA NASIL YAPILIR?

Vasilik sorgulama, vesayet altına alınan kişinin E- Devlet hesabından veya UYAP Vatandaş Portal üzerinden yapılabilir. Bunun yanında, vesayet altına alındığı düşünülen kişinin yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi Tevzi Bürosuna başvurularak da bilgi edinilebilir. Ayrıca kişinin kayıtlı olduğu Nüfus Müdürlüğüne başvurarak da bilgi almak mümkündür.

SIKÇA SORULAN SORULAR:

Vesayet nedir örnek?

Vesayet küçük ya da kısıtlı kişilerin haklarının atanmış bir kişi tarafından korunmasıdır. Örneğin küçük yaşta anne babasını kaybeden bir çocuğun, kendisine kalan malvarlığını yönetmesi mümkün değildir. BU durumda devreye vasi girer ve çocuk adına bu işi yapar.
Veya 1 yıldan daha uzun süre mahkumiyet almış bir kişinin mal varlığı ile ilgili işlemleri de atanan vasi gerçekleştirir.

Vesayet altında ne demek?

Kendisine vasi atanmış ve kendi yapamayacağı iş ve işlemlerin vasi tarafından yapılması “Vesayet altında olmak”tır.

Vasilik ne anlama gelir?

Bir kişinin akıl hastalığı, hükümlülük, yaş küçüklüğü, kısıtlılık gibi yetkin olmadığı hallerde malvarlığının yönetimi ve kişilik haklarının korunmasını sağlamak için atanan kişi vasi, vasinin yaptığı da vasiliktir.

Vesayet makamı kim?

Vesayet makamı kim yerine vesayet makamı neresi diye sormak daha doğrudur. Vesayet makamı, sulh hukuk mahkemesidir. Kararları veren mercidir.

Vesayeti gerektiren haller nelerdir?

Akıl hastalığı, hükümlülük, yaş küçüklüğü, kısıtlılık gibi durumlar vesayeti gerektiren haller arasındadır.

VESAYET NEDİR, VASİ NASIL TAYİN EDİLİR?

VESAYET NEDİR?